Lifelong Learning – the Way to Social Inclusion. Some Critical Reflections

Konieczność podejmowania całożyciowej aktywności edukacyjnej jest jedną z głównych strategii Unii Europejskiej i jednocześnie kluczowym elementem jej polityki inkluzyjnej. Stąd niejednokrotnie wydaje się traktowana w kategoriach remedium na marginalizację i wykluczenie społeczne.Tekst prezentuje najważniejsze założenia strategii Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (Europe 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth) oraz priorytetowe obszary Odnowionej europejskiej agendy w zakresie uczenia się dorosłych (Renewed European agenda for adult learning) na okres 2012–2014. W dokumentach tych zostały wskazane kluczowe kwestie dla rozwoju całożyciowego nauczania i uczenia się, w tym szczególnie uczenia się dorosłych. Ponadto odwołując się do wniosków z międzynarodowych badań porównawczych The impact of Lifelong Learning policies on the inclusion of vulnerable groups (DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities; Project Agreement Number: VS/2005/0688), podjęto próbę przyjrzenia się problemom, jakie niesie za sobą praktyczne zastosowanie strategii całożyciowego nauczania i uczenia się do walki z ekskluzją społeczną i zawodową. To spojrzenie nie ogranicza się jednak do przedstawienia problemów i ograniczeń. W tekście zaproponowano bowiem tezę dotyczącą źródeł ich pochodzenia – za takowe uznano wsparcie ram koncepcyjnych analizowanej polityki inkluzyjnej o tak zwany model deficytów. Ponadto przedstawiono opcjonalny model interwencji psychologicznej i społecznej – model pozytywny – model mocnych stron M.E.P Seligmana, który zgodnie z argumentacją zawartą w artykule, nie jest konkurencyjnym dla modelu deficytów, ale stanowi jego istotne dopełnienie, jest modelem komplementarnym.Lifelong learning has been recognized as one of the necessities of the modern European society. It has not only become one of the main strategies of the EU, but also the key element of its inclusive policy. The lifelong learning also seems to play a role as a remedy for social exclusion and marginalization. The paper presents the main points of the Europe 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth. It also presents the areas which are crucial for the future development of lifelong learning and education for years 2012–2014 with the emphasis on adult education included in the Renewed European agenda for adult learning.The paper also draws on conclusions included in the international comparative research paper The impact of Lifelong Learning policies on the inclusion of vulnerable groups (DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities; Project Agreement Number: VS/2005/0688) and offers a critical view of the real life applications of the model of deficits as a tool to combat social and professional exclusion. That critique goes beyond outlining problems, restrictions and their possible sources. It also presents a social and psychological intervention model – the positive model, or the M.E.P Seligman’s strengths model. The positive model is not a substitute for the model of deficits, but is viewed as a crucial complementary one