Ustawowa regulacja ustroju jednostki samorządu terytorialnego w świetle zasad pomocniczości i decentralizacji władzy publicznej

In the current legal framework in Poland, the regulation of the system of local self-government units is divided between legal acts of various hierarchical ranks. The foundations of the local self-government system are set out in the Constitution of the Republic of Poland and in binding international law, in particular in the European Charter of Local Self-Government. Standards regarding the system of local self-government units are also included in statutes and acts of local law. In recent years, there has been a tendency to expand the statutory regulation of the local self-government system, thus limiting the decision-making freedom of local and regional communities. This is a manifestation of a kind of centralization. The author of the study tries to answer the question about the limits of statutory regulation of the system of local self-government units. The basis for this is the analysis of legislation, jurisprudence and statements of representatives of the doctrine and science of law. Based on the analysis, it has been established that the provisions of the Constitution of the Republic of Poland restrict the legislator’s freedom as regards the minimum standard to be regulated by the system of local self-government units.W obecnym stanie prawnym w Polsce regulacja ustroju jednostek samorządu terytorialnego podzielona jest między akty prawne o różnej hierarchicznej randze. Podstawy ustroju samorządu terytorialnego określone są w Konstytucji RP oraz w wiążącym prawie międzynarodowym, w szczególności w Europejskiej Karcie Samorządu Lokalnego. Normy dotyczące ustroju jednostek samorządu terytorialnego znajdują się także w ustawach i w aktach prawa miejscowego. W ostatnich latach obserwuje się tendencję do rozbudowy ustawowej regulacji ustroju samorządu terytorialnego, zawężając tym samym swobodę decyzyjną wspólnot lokalnych i regionalnych. Jest to przejaw swoistej centralizacji. Autor opracowania dąży do odpowiedzi na pytanie o granice regulacji ustawowej ustroju jednostek samorządu terytorialnego. Podstawę do tego stanowi analiza ustawodawstwa, orzecznictwa oraz wypowiedzi przedstawicieli doktryny i nauki prawa. Przeprowadzona analiza pozwoliła ustalić, że przepisy Konstytucji RP ograniczają swobodę ustawodawcy zarówno w zakresie minimalnego standardu, jakiemu musi odpowiadać regulacja ustroju jednostek samorządu terytorialnego, jak i sposobu tej regulacji