Patient preparation, description of the procedure and care after endoscopic ultrasound (EUS) - ten years of experience of the Department of Gastroenterology of the General Hospital Zadar

Endoskopski ultrazvuk (EUZ) je slikovna metoda za dijagnosticiranje i procjenjivanje napretka malignih tumora, karakterizacije sub-epitalnih promjena probavne cijevi i bolesti biliopankreatiĉnog sustava. Predstavlja najosjetljiviju dijagnostiĉku metoda u detekciji benignih i malignih tvorbi gastrointestinalnog trakta. Omogućava i uzimanje uzorka tankoiglenom aspiracijom voĊenom endoskopskim ultrazvukom (EUZ-FNA). Endoskopski ultrazvuk predstavlja velik napredak u tehnologiji unutar podruĉja endoskopije i ultrasonografije u širokoj kliniĉkoj primjeni posljednjih 30-ak godina, a lijeĉnici koji poĉinju edukaciju iz endosonografije trebaju posjedovati iznimna iskustva i znanja o endoskopiji i transabdominalnom ultrazvuku. U Općoj bolnici Zadar, endoskopski ultrazvuk se koristi od 2007. godine pri ĉemu bolesnici dolaze i iz okolnih ţupanija na pretrage, a jedna je od prvih bolnica u Republici Hrvatskoj poĉela s primjenom EUZ-a. U radu je prikazan kratki povijesni razvoj EUZ-a, opisan je postupak endoskopskog ultrazvuka i uloga endoskopskog ultrazvuka u gastroenterologiji, prikazana je priprema pacijenta za sam postupak, opisane su indikacije, kontraindikacije i eventualne komplikacije koje se mogu pojaviti uslijed postupka. Opisana je uloga medicinske sestre unutar podruĉja endoskopske dijagnostike te su prikazani procesi dezinfekcije endoskopa i endoskopskog pribora. Na kraju rada prikazana je povijest Opće bolnice Zadar, sadašnje ustrojstvo te desetogodišnje iskustvo korištenja EUZ-a od 2012. do 2021. godine.Endoscopic ultrasound (EUS) is an imaging method for diagnosing and evaluating the progress of malignant tumors, characterizing sub-epithelial changes of the alimentary canal and diseases of the biliopancreatic system. It represents the most sensitive diagnostic method in the detection of benign and malignant formations of the gastrointestinal tract. It also enables sampling by fine-needle aspiration guided by endoscopic ultrasound (EUS-FNA). Endoscopic ultrasound represents a great advance in technology within the field of endoscopy and ultrasonography in wide clinical application over the past 30 years, and doctors who begin training in endosonography should have exceptional experience and knowledge of endoscopy and transabdominal ultrasound. In Opća bolnica Zadar, endoscopic ultrasound has been used since 2010, with patients coming from surrounding counties for examinations. Iti s also one of the first hospitals in the Republic of Croatia started using EUS. This paper presents a brief historical development of EUS, describes the procedure of endoscopic ultrasound and the role of endoscopic ultrasound in gastroenterology, describes the preparation of the patient for the procedure itself, describes the indications, contraindications and possible complications that may occur as a result of the procedure. The role of the nurse in the field of endoscopic diagnostics is described, and the processes of disinfection of endoscopes and endoscopic accessories are presented. At the end of the paper, the history of Opća bolnica Zadar, the current organization and the ten-year experience of using EUS from 2012 to 2021 are presented