Warisan Budaya Tidak Ketara Komuniti Cina Peranakan Kelantan: Kajian Kes Upacara Koi Hoi di Kampung Pasir Parit

Keunikan warisan kebudayaan tidak ketara masyarakat multietnik di Malaysia kian terancam oleh modenisasi dan globalisasi yang berlaku dengan lebih pesat berbanding dengan usaha-usaha yang dijalankan untuk melestari dan memperkasakan warisan kebudayaan itu sendiri. Hal ini lebih ketara bila melibatkan komuniti etnik minoriti yang kurang dikenali umum seperti komuniti Cina Peranakan Kelantan. Justeru itu, makalah ini Cuba untuk mengupas dan meneliti satu upacara tradisi Cina Peranakan Kelantan yang semakin dilupakan iaitu upacara Koi Hoi. Perbincangan makalah ini adalah kepada sejarah asal-usul, kepercayaan dan amalan upacara tersebut berdasarkan kajian lapangan yang dilakukan di Kampung Pasir Parit di Jajahan Pasir Mas pada tahun 2019. Kajian mendapati upacara Koi Hoi adalah satu upacara tradisi Tao yang diwarisi secara turun-temurun daripada leluhur yang tiba di Tanah Melayu 300 tahun yang lalu. Ia bertitik-tolak daripada sistem kepercayaan tradisi Cina yang berkaitan dengan kewujudan dan pengaruh kuasa supernatural dalam kehidupan seharian seperti dewa-dewi dan keramat. Upacara Koi Hoi dijalankan sebagai satu usaha beramai-ramai oleh penduduk kampung untuk memohon kepada dewa penjaga kampung perlindungan daripada musibah duniawi mahupun gangguan kuasa ghaib, selain mendapatkan keberkatan demi kesejahteraan seluruh warga kampung. Daripada segi penganjurannya, persiapan dan proses kerja upacara Koi Hoi menerapkan juga elemen-elemen budaya tempatan dan melibatkan partisipasi warga kampung daripada latar etnik berlainan. Justeru itu, melihat kepada kerelevanannya dalam konteks pemupukan perpaduan dalam hubungan antara etnik di Malaysia, maka seharusnya warisan upacara Koi Hoi ini dipelihara dan diiktiraf dengan sewajarnya sebagai warisan kebangsaan di bawah Akta Warisan Kebangsaan 2005