Bir Yumuşak Güç Unsuru Olarak YTB: Türkiye Mezunu Üst Düzey Bürokratlar

The concept of “soft power” is one of the important elements of international relations. This tool has been implemented by many countries in recent years. Türkiye is also among the countries that can effectively use “soft power” tools. One of Türkiye's most important actors in this direction is the Presidency for Turks Abroad and Related Communities (YTB). Türkiye Alumni program is one of the YTB’s successful programs. This study aims to reveal the effect of international students who graduated from Türkiye and occupy critical positions in the bureaucracy in their homeland, on bilateral relations. This study claims that among the top officials of the regions and countries where Türkiye is currently conducting a successful foreign policy, there are graduates of Türkiye who have received undergraduate or graduate education in Türkiye with YTB scholarships. Discourse analysis was used to analyze the data in the study. 13 international students who were assigned to senior positions upon returning to their country after studying in Türkiye between 1964 and 2016 are considered within the scope of the study. With this aim in mind, ten countries and one regional administration, including Bosnia-Herzegovina Federation, Somalia, Kosovo, Libya, Tanzania, Azerbaijan, Albania, Iraqi Kurdish Regional Government (KRG), Bulgaria, Indonesia and Slovakia. In this study, along with the primary sources such as the statements of the people and the data from official newspapers, secondary sources such as scientific studies and periodicals were also used. * This article is the revised and developed version of the unpublished conference presentation entitled “YTB as an Element of Soft Power: Senior Bureaucrats Who Graduated from Türkiye”, orally delivered at the 2nd Turkish Symposium of Social Sciences.“Yumuşak güç” kavramı uluslararası ilişkilerin önemli unsurlarından biridir. Bu araç son yıllarda birçok ülke tarafından uygulanmaktadır. Türkiye de “yumuşak güç” araçlarını etkili biçimde kullanabilen ülkeler arasında yer almaktadır. Türkiye’nin bu doğrultuda en önemli aktörlerinden biri Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’dır (YTB). YTB kamu diplomasisi aracı olarak bu görevini çeşitli projeler vasıtasıyla icra etmektedir. Türkiye Mezunları programı da bu programlardan biridir. Çalışmanın odak noktası YTB tarafından yürütülen Türkiye Mezunları projesidir. Bu çalışma anavatanlarında bürokraside üst düzey görevler icra eden Türkiye mezunu uluslararası öğrencilerin ikili ilişkilerdeki etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda kendi ülkelerinde bakanlık görevi üstlenen Türkiye mezunları çalışmanın ilgi alanıdır. Diğer yandan araştırmada bazı önemli bürokratlar da ele alınmaktadır. Bu çalışma Türkiye’nin hali hazırda başarılı dış politika yürüttüğü bölge ve ülkelerin üst düzey görevlileri arasında YTB bursları ile Türkiye’de lisans veya lisansüstü eğitim görmüş Türkiye mezunlarının olduğunu iddia etmektedir. Çalışmada söylem analizi bilimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Türkiye’de 1964-2016 yılları arasında eğitim görerek ülkesine döndükten sonra üst düzey göreve atanmış 13 uluslararası öğrenci çalışma kapsamında ele alınmaktadır. Bu doğrultuda Bosna-Hersek Federasyonu, Somali, Kosova, Libya, Tanzanya, Azerbaycan, Arnavutluk, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Bulgaristan, Endonezya ve Slovakya’yı kapsayan on ülke ve bir bölgesel yönetim incelenmiştir. Söylem analizi yöntemi ile mezunların Türkiye algıları ve Türkiye hakkında kendi ülkelerine döndükten sonraki süreçteki söylemleri analiz edilmektedir. Çalışma kapsamında kişilerin demeçleri, resmi gazete gibi asli kaynaklar ile birlikte, konuya yönelik bilimsel çalışmalar ve süreli yayınlar gibi tali kaynaklar da kullanılmaktadır. * Bu makale, 2. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu’nda sözlü olarak sunulan ancak tam metni yayımlanmayan “Bir Yumuşak Güç Unsuru Olarak YTB: Türkiye Mezunu Üst Düzey Bürokratlar” adlı tebliğin içeriği geliştirilerek ve kısmen değiştirilerek üretilmiş hâlidir