BALIK ÇİFLTLİKLERİNDE ÇEVRESEL RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ

Balık üretiminde, balık çiftlikleri ülkemizde yaygın olarak kullanılan bir üretim yöntemidir.T.C. Tarım ve Orman Bakanlığında yayınlanan Su ürünleri sektör politika belgesine göre 2018yılında 308 092 ton/yıl balık üretimi gerçekleştirilmiş ilerleyen yıllara göre yapılanprojeksiyonda 2023 yılında 529 226 ton/yıl üretim beklenmektedir. Bu çalışmalarda iç sulardave denizlerde kurulmuş balık çiftliklerinin yemleme ve ilaç kullanımı durumunda sulardaoluşturacağı muhtemel riskler hakkında inceleme yapılmış ve bu risklere karşı alınacaktedbirler ortaya konulmuştur. Yemleme işlemleri sonucu sucul ortamlarda oluşacak azot vefosfor girdileri hesaplanmış ayrıca, muhtemel ilaçlama durumlarında oluşabilecek risklerhakkında çalışmalar yapılmıştır. Balık çiftliklerinde en çok kullanılan ilaçlar sırası ileflorfenikol, sülfadiazini trimetoprim, oksistekraksilin, enrofloksasin, amoksisilin ve oksolinikasit etken maddelerini içren ilaçlardır. Bu ilaçlar çevresel risk değerlendirmelerinde oldukçariskli olarak nitelendirilmektedir. Bu etken maddelerin fizikokimyasal özellikleri (Log Kow,BCF, Çözünürlük, Uçuculuk gibi), toksisiteleri (LC 50, EC 50), moleküler yapıları hakkında,literatür çalışması yapılmış ayrıca (QSar tabanlı) EPİ WEB programı kullanılarak bilgiedinilmiştir. Bu sayede oluşturacakları muhtemel çevresel riskler değerlendirilmiştir. Örnekvaka çalışması kayseri ilinde bulunun yamula barajına kurulması muhtemel bir çiftlik içinyapılmıştır. Balık çiftliği için farklı senaryolar da göz önünde bulundurularak incelemeyapılmıştır. Çalışmalar sonucunda özellikle ilaç etken maddelerinin gereksiz ve fazlakullanımının çevre açısından olumsuz etkiler oluşturacağı. Yemleme işlemlerinin çok dikkatliyapılması gerekliliği orta çıkmıştır.