Le temple inachevé d’Athéna à Thasos

Sur l’acropole de Thasos se sont succédé deux temples d’Athéna : un premier, d’époque archaïque, fut détruit aux environs de 500 av. J.‑C., un second, dont les ruines sont aujourd’hui visibles, n’a pas été daté précisément par les fouilles. Cet édifice aurait dû être le plus grand temple de Thasos mais sa construction a été interrompue alors que la crépis était seulement ébauchée. Le temple ne fut jamais terminé : des blocs destinés à sa construction furent même utilisés lors de travaux sur le rempart vers la fin du ve siècle. On présente ici l’ensemble des données architecturales qui montrent que l’édifice projeté avait un plan et des caractéristiques techniques complètement inhabituels à Thasos. On s’interroge sur les raisons d’être de ces bizarreries et sur celles de l’abandon du projet. On propose de chercher dans les rapports complexes qu’entretiennent Athènes et Thasos tout au long du ve siècle des éléments pour expliquer l’architecture même de l’édifice ainsi que son étrange destin.Στην ακρόπολη της Θάσου ιδρύθηκαν διαδοχικά δύο ναοί της Αθηνάς: ο πρώτος, αρχαϊκής εποχής, καταστράφηκε περί το 500 π.Χ., ο δεύτερος, τα ερείπια του οποίου είναι ορατά σήµερα, δεν έχει χρονολογηθεί µε ακρίβεια από τις ανασκαφές. Το κτίριο αυτό επρόκειτο να είναι ο µεγαλύτερος ναός της Θάσου, αλλά η κατασκευή του διακόπηκε ενώ η κρηπίδα βρισκόταν σε αρχικό στάδιο. Ο ναός δεν ολοκληρώθηκε ποτέ: ογκόλιθοι που προορίζονταν για την κατασκευή του χρησιµοποιήθηκαν µάλιστα στα τείχη κατά τις εργασίες του ύστερου 5ου αιώνα. Το σύνολο των αρχιτεκτονικών δεδοµένων που παρουσιάζονται εδώ καταδεικνύει ότι το σχέδιο και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του υπό κατασκευή κτιρίου δεν έχουν κανένα προηγούµενο στη Θάσο. Το παρόν άρθρο εξετάζει τις αιτίες των ιδιορρυθµιών αυτών αλλά και τους λόγους που εγκαταλείφθηκε η κατασκευή. Προτείνεται να εξετασθούν σε βάθος οι σχέσεις µεταξύ Αθηνών και Θάσου, που ήταν περίπλοκες τον 5ο αιώνα, για να εντοπισθούν στοιχεία που θα ερµηνεύσουν τόσο την αρχιτεκτονική του κτιρίου όσο και το παράδοξο πεπρωµένο του.The acropolis of Thasos was the site of two successive temples dedicated to Athena. The first one, from ancient times, was pulled down around 500 BC. Building subsequently started on a new temple that was to be the biggest temple in Thasos at an unknown date but was never completed, with even the crepidoma remaining unfinished. Materials prepared for the construction were later recycled in a stretch of the city wall nearby, near the end of the 5th century. This article presents all the relevant data. They reveal several architectural features that are foreign to Thasian traditions (layout of the building, technical features). These issues are discussed as well as the reasons for abandoning the building project. The complex relationship between Athens and Thasos throughout the 5th century explains the architectural layout and the unusual fate of this building