Rail traffic safety in Poland against the European background in 2010-2017 according to Common Safety Indicators (CSIs)

W artykule przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne oraz zmienność liczby znaczących wypadków (z podziałem na kolizje, wykolejenia, wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach, wypadki z udziałem osób i poruszających się pojazdów kolejowych oraz pożary) w odniesieniu do pracy eksploatacyjnej w wybranych krajach Europy w latach 2010- 2017, przy wykorzystaniu wskaźników CSI. Wskaźniki CSI (Common Safety Indicators, wspólne wskaźniki bezpieczeństwa) to informacje statystyczne odnoszące się do bezpieczeństwa kolei, gromadzone i udostępniane przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej (European Union Agency for Railways, EUAR), która pozyskuje je od państw członkowskich Unii Europejskiej, jak również od Norwegii i Szwajcarii. Analiza wykazała obecność dużej dysproporcji w liczbie wypadków pomiędzy krajami Europy Zachodniej i Wschodniej, przy generalnym spadku ich liczby pomiędzy 2010 a 2017 r. w obu grupach. Zbadano także strukturę znaczących wypadków – większość stanowiły wypadki z udziałem osób i poruszających się pojazdów kolejowych, a dużym udziałem charakteryzowały się także wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych i przejściach, co sugeruje, że na wypadkowość kolei w badanym okresie w dużej mierze oddziaływały czynniki zewnętrzne (znajdujące się poza systemem kolejowym). Szczególną uwagę poświęcono w artykule Polsce, która na początku badanego okresu negatywnie wyróżniała się pod względem liczby znaczących wypadków, liczby wykolejeń oraz liczby wypadków z udziałem osób i poruszających się pojazdów kolejowych nie tylko na tle krajów Europy Zachodniej, ale także krajów Europy Wschodniej, by pod koniec okresu w każdej z kategorii osiągnąć niższe wartości wskaźnika niż ta druga grupa krajów.This paper presents the spatial differentiation and the variation in the number of significant accidents (divided into: collisions, derailments, level-crossing accidents, accidents to persons caused by rolling stock in motion and fires) in relation to operation work in selected European countries from 2010 to 2017, using CSIs. CSIs (Common Safety Indicators) are statistical information relating to rail safety collected and made available by the European Union Agency for Railways (EUAR), which obtains them from European Union member states as well as from Norway and Switzerland. The analysis revealed the presence of a large disproportion in the number of accidents between Western and Eastern European countries, with a general decrease between 2010 and 2017 in both groups. The structure of significant accidents was also examined – accidents to persons caused by rolling stock in motion accounted for the majority, while level-crossing accidents also had a high proportion, suggesting that external factors (outside the railway system) largely influenced railway accident rates during the studied period. Particular attention was paid in the article to Poland, which at the beginning of the period under study was negatively distinguished in terms of the number of significant accidents, the number of derailments and the number of accidents to persons caused by rolling stock in motion not only in comparison with Western European countries, but also Eastern European countries, and at the end of the period in each category reached lower values than the latter group of countries