Between Imperative and Choice: Contraception and Abortion in the Opinion of High School Students and University Students on the Basis of Author's Research

Antykoncepcja i aborcja ściśle łączą się z odpowiedzialnym rodzicielstwem w formalnych wiązkach małżeńskich, jak i w innych typach związków heteroseksualnych. Metody poczęcia życia ludzkiego są obecnie postrzegane i oceniane z wielu punktów widzenia, choćby świeckiego i religijnego, wskazując na odmienne ich znaczenie w życiu małżeńskim i rodzinnym ludzi. Nierzadko są one ujmowane kontrowersyjnie – jedni postrzegają je krytycznie i kwestionują ich zasadność, drudzy zaś dostrzegają ich potrzebę i widzą w nich sposób na rozwiązanie osobistych i rodzinnych dylematów moralnych. Metody te są przedmiotem zainteresowania osób dorosłych, tkwiących już we własnych związkach seksualnych, małżeńskich i rodzinnych, jak i osób młodych, dopiero rozpoczynających lub planujących rozpoczęcie współżycia seksualnego czy też założenie własnej wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej. W tym opracowaniu, opartym na wynikach autorskich badań socjologicznych z 2011 roku, omawiam nastawienie licealistów z Kalisza (456) i studentów z Poznania (426) do antykoncepcji i aborcji, lokując to ich nastawienie w opiniach i ocenach. Inaczej mówiąc, odpowiadam tu na pytanie: czy i w jakim stopniu licealiści i studenci akceptują normy moralne dotyczące naturalnych i sztucznych metod regulacji poczęć, a w jakim zakresie kontestują te normy, sprzeciwiając się ich zakazowi czy ograniczaniu praktycznemu w małżeństwie i w związkach nieformalnych. Respondenci w obu środowiskach liczniej opowiadają się za stosowaniem przez małżonków antykoncepcji niż metod naturalnych, a zarazem sprzeciwiają się kościelnemu zakazowi ich stosowania. Wśród kwestionujących antykoncepcję i aborcję ilościowo dominują osoby głęboko religijne i uznające moralny autorytet Kościoła rzymskokatolickiego nad osobami obojętnymi religijnie i niereligijnymi oraz kwestionującym autorytet Kościoła. Natomiast osoby niewierzące i religijne najliczniej kontestują normy moralne Kościoła zabraniające stosowania w małżeństwach antykoncepcji i aborcji.The contraception and abortion are closely connected with a responsible parenthood in formalised marriages, as well as in other types of heterosexual relationships. In this study, based on the results of sociological research from the year 2011, I discuss the attitudes of high school students from Kalisz (456) and students from Poznan (426) towards contraception and abortion, locating students' attitude in their opinions and assessments. In other words, I answer the question whether and to what extent the high school and university students accept moral standards on natural and artificial methods of birth control, and the extent to which they contest these standards, opposing the ban or practical limitation in marriages and in informal relationships. Respondents in both environments often favor the use of contraception by married couples over natural methods, and also oppose the church ban on their use.Among the people who are questioning contraception and abortion quantitatively dominate those who are deeply religious who recognize the moral authority of the Roman Catholic Church over those who are indifferent or non-religious and question the authority of the Church. In contrast, non-believers and religious persons most strongly oppose the moral norms of the Church forbidding contraceptives and abortion in marriages