Dyskursywne ujęcie tożsamości państwa w stosunkach międzynarodowych

Zagadnienie tożsamości państwowych uczestników relacji międzynarodowych od lat 80. XX w. zaczyna powracać do naukowej refleksji na temat stosunków międzynarodowych dzięki zmianom, jakie do nauki o stosunkach międzynarodowych wnosi konstruktywizm1. Oferowana przez niego optyka wymiaru ontologicznego rzeczywistości międzynarodowej pozwala na analizę takich zagadnień, jak m.in.: tożsamość, dyskurs, normy czy wartości w przestrzeni międzynarodowej, które pozostawały dotychczas na marginesie refleksji teoretycznej paradygmatów głównego nurtu, takich jak neorealizm czy neoliberalizm. Za sprawą tzw. zwrotu konstruktywistycznego tożsamość staje się jednym z istotniejszych zagadnień, przez którego pryzmat analizowana jest rzeczywsitość międzynarodowa. Wielość jednak konstruktywistycznych interpretacji rzeczywistości międzynarodowej, wyrażająca się w istnieniu kilku jego odmian (w artykule przyjęto dwójpodział na konstruktywizm tradycyjny oraz krytyczny) jest źródłem wielorakich interpretacji fenomenu tożsamości państwa w ramach tego paradygmatu. Owa wielość jest zarazem źródłem konstruktywistycznych problemów z kategorią tożsamości: sposobem badania i wyjaśniania, jak również niejednoznacznością na gruncie definicyjnym. Warte zwrócenia uwagi badawczej jest ujęcie dyskursywne tożsamości oferowane przez badaczy reprezentujących konstruktywizm krytyczny, nawiązujący w tym aspekcie do dorobku poststrukturalistycznej tradycji badań językowych. Tutaj tożsamość państwa jawi się jako fenomen nietrwały, procesualny i kontekstualny, uzgadniany oraz kształtowany za pomocą języka. Takie ujęcie tożsamości państwa jest wyzwaniem dla osadzonych w tradycji pozytywistycznej czy behawioralnej paradygmatów nauki o stosunkach międzynarodowych