Health protection of employees against SARS-CoV-2 coronavirus infection causing the COVID-19 disease – the current state of knowledge and recommendations

Pandemia COVID-19 – mimo wprowadzanych ograniczeń i działań zapobiegawczych – w niedługim czasie rozprzestrzeniła się i dotarła także do Polski. Dostosowanie do dynamicznie zmieniającej się sytuacji epidemiologicznej wymaga szybkiej implementacji efektywnych działań prewencyjnych. Celem tej publikacji jest dostarczenie wszystkim osobom zaangażowanym w system opieki profilaktycznej – pracownikom, pracodawcom i profesjonalistom służby medycyny pracy – aktualnej wiedzy dotyczącej sytuacji epidemiologicznej związanej z SARS‑CoV-2 oraz połączonych z nią zaleceń i rozwiązań. W celu analizy tej problematyki przeprowadzono przegląd piśmiennictwa, wykorzystując internetowe bazy medycznych doniesień naukowych: PubMed, SCOPUS i Web of Science Core Collection. Literaturę uzupełniono o opracowania zagadnień znajdujących się na rzetelnych stronach internetowych, m.in. serwisach Ministerstwa Zdrowia (MZ) i Światowej Organizacji Zdrowia. Dane dotyczące zachorowań i zgonów z powodu COVID-19 pochodzą z raportów udostępnianych przez MZ, danych publikowanych na stronach Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz globalnego serwisu analitycznego ourworldindata.org. W chwili złożenia publikacji w Polsce odnotowano 34 154 przypadki zakażeń i 1444 zgony z powodu koronawirusa. Dane z opublikowanych badań sugerują, że wirus przenosi się głównie drogą kropelkową lub przez kontakt z zanieczyszczonymi przedmiotami i powierzchniami. Dlatego przy braku możliwości zastosowania skutecznej szczepionki działania prewencyjne opierają się głównie na strategiach minimalizujących ryzyko transmisji patogenu. Oprócz omówienia aktualnej sytuacji epidemiologicznej, procedur diagnostycznych, grup ryzyka i charakterystyki przebiegu COVID-19 w artykule przedstawiono zalecenia i zaproponowano rozwiązania dla pracodawców i pracowników dotyczące zapobiegania transmisji SARS‑CoV-2 oraz aktualnie obowiązujące przepisy prawa i zalecenia dotyczące badań profilaktycznych pracowników w okresie pandemii. W dalszej kolejności omówiono COVID-19 w aspekcie choroby zawodowej oraz wskazano inne zagrożenia zdrowotne związane z pandemią. Sytuacja epidemiologiczna dotycząca koronawirusa wskazuje na konieczność podejmowania natychmiastowych i skutecznych działań minimalizujących transmisję zakażenia wśród pracowników oraz opracowania procedur postępowania w celu szybkiej i skutecznej zdolności do lokalizowania i wygaszania ognisk COVID-19 w zakładach pracy.The COVID-19 pandemic, despite the restrictions and preventive measures applied, has rapidly spread and reached Poland. The adaptation to the dynamically changing epidemiological situation requires a prompt implementation of effective preventive measures. The aim of the publication is to provide current knowledge to all persons involved in the preventive care system, i.e., employees, employers and professionals of occupational medicine, about the epidemiological situation related to SARS‑CoV-2, as well as recommendations and possible solutions. In order to analyze these issues, a review of literature was conducted based on medical research databases: PubMed, SCOPUS, and the Web of Science Core Collection. The literature was supplemented with studies found on websites of the Ministry of Health and the World Health Organization. Data on the cases of and deaths due to COVID-19 come from reports provided by the Ministry of Health, data published on the websites of the European Center for Disease Prevention and Control, and ourworldindata.org. By the time of submitting the publication, 34 154 cases and 1444 deaths due to coronavirus had been recorded in Poland. Data from published studies suggest that the virus is mainly transmitted via droplets or through contact with contaminated objects and surfaces. Therefore, in the absence of an effective vaccine, preventive actions are based mainly on strategies that minimize the risk of pathogen transmission. In addition to discussing the current epidemiological situation, diagnostic procedures, risk groups and COVID-19 characteristics, the paper presents recommendations and proposed solutions for employers and employees regarding the prevention of SARS‑CoV-2, along with currently applicable laws and recommendations on employee prophylactic examinations during the pandemic. Subsequently, COVID-19 was discussed in the aspect of an occupational disease and other health threats related to the pandemics. The epidemiological situation regarding coronavirus indicates the need to take immediate and effective actions to minimize infection transmission among employees, and to develop procedures for a quick and effective ability to locate the COVID-19 outbreaks in workplaces