Deposits of the Pleistocene near Nowy Tomyśl (western Poland)

W rejonie Nowego Tomyśla, na terenie zachodniej Wielkopolski, w otworach wiertniczych z Woli Jabłońskiej, Cichej Góry i Lasek stwierdzono osady rzeczne, określone jako formacja z Lasek. Wypełniają one doliny kopalne do głębokości 40−50 m, leżą na glinach zlodowacenia odry (typ Dopiewiec) i są przykryte trzema glinami zlodowacenia warty (typy: Karolewo, Kopaszewko i Ujście). Utwory rzeczne powstawały w środowisku peryglacjalnym (ekstraglacjalnym), o silnych procesach eolicznych. Osady formacji z Lasek, z okolic Nowego Tomyśla reprezentują prawdopodobnie fragment wypełnienia doliny kopalnej Prawarty/ Praprosny. W jej obrębie (profil Wola Jabłońska) stwierdzono osady organiczne pochodzenia jeziornego. Wyniki analizy palinologicznej wskazują na niepełną interglacjalną sukcesję pyłkową, obejmującą początkowy okres chłodny oraz optimum charakteryzujące się klimatem umiarkowanym i wilgotnym. Spektra pyłkowe z najcieplejszego odcinka profilu odzwierciedlają panowanie lasu sosnowo-świerkowego i zarośli olszynowych z domieszką roślin o większych wymaganiach termicznych, wśród których na szczególną uwagę zasługują ziarna pyłku i owoce należące do rośliny wodnej Trapa natans dotychczas stwierdzonej jedynie w osadach interglacjalnych. Podobny obraz zbiorowisk leśnych wykazuje profil na terenie Bełchatowa, który był datowany na interstadiał pilicy, a obecnie jest określany jako interglacjał lubelski. Odniesienie profilu z Woli Jabłońskiej do tego interglacjału nie ma pewnego uzasadnienia, ponieważ pozycja palinostratygraficzna i geologiczna uzyskanej sukcesji roślinności jest trudna do ustalenia.Fluvial sediments has been recorded in three boreholes near Nowy Tomyśl, western Poland (Wola Jabłońska, Cicha Góra, Laski). Wola Jabłońska profile contains organic and fluvial deposits. This series has been formally named the Laski Formation. The fluvial sediments fill deep palaeovalley (40–50 m). They overlie the Dopiewiec till (Early Saalian, Odranian) and are overlain by three late Saalian (Wartanian) tills: Karolewo, Kopaszewko and Ujście. The fluvial suite was deposited mainly in periglacial environment, with strongly developed aeolian processes in the valley. However, during the optimal part of the period the aeolian processe almost completely ceased. The uppermost part of the suite exhibit suggests that deposition took place at the front of an advancing ice-sheet (high aggradation rate, admixtures of glacial derived material). The Laski Formation deposits may represent a fragment of pre-Warta/ Prosna palaeovalley. The organic sediments from Wola Jabłońska represent the climatic optimum of the interglacial and the early stages of the succeeding cold period. The picture of vegetation is characterized by spruce-pine forest with common alder and small admixtures of deciduous trees at the climatic optimum. Among local aquatic vegetation, the most characteristic is the occurrence of pollen and seeds of Trapa natans; a species hither noticed only in the interglacial successions. Climatic conditions that time were temperate and humid. The flora of Wola Jabłońska have features that resemble the forest communities at Bełchatów profiles in central Poland which was determined as the Pilica Interstadial, currently named as the Lublinian Interglacial. However, the profile from Wola Jabłońska cannot be unequivocally ascribed to this interglacial period, since the palynostratigraphic and geologic position of its vegetation succession is difficult to determine