Determinanty samooceny sprawności fizycznej osób w wieku 45-89 lat

Background. Scientific studies on ageing have repeatedly shown positive correlations between physical activity and physical fitness and health. The following study shows that people who were involved in different forms of physical activity had higher self-assessment of own fitness, also in the long term. The aim of the study was to investigate the determinants of the self-assessment of physical fitness in people aged 45-89 years. Material and methods. The study involved 300 persons aged 45-89 years, who were diagnosed with a diagnostic survey using the following research techniques: a questionnaire, interview and observation. The qualitative and quantitative analyses were based on the frequency of traits, chi-square independence tests, and multivariate correspondence analyses. Results. Self-assessment of physical fitness depended on age, family roles and employment status. Higher levels of fitness were reported by (i) respondents engaged in recreational exercise and (ii) former professional athletes. Going on holidays in the previous year, travelling in the past and at present were also correlated with higher self-assessment of physical fitness. Conclusions. Self-assessment of physical fitness seems to be a good indicator of the physical activity in the elderly. Positive self-assessment helps address the challenges of old age and seems to be crucial for successful ageing. Hence, there is a need to create programmes with a broader spectrum of influence to activate the elderly.Wprowadzenie. W badaniach naukowych, dotyczących procesu starzenia się, wielokrotnie wykazywano pozytywne związki aktywności fizycznej ze sprawnością fizyczną i zdrowiem. Osoby podejmujące różne formy aktywności fizycznej cechowała wyższa samoocena sprawności fizycznej, także w perspektywie długoterminowej. Celem pracy było poznanie uwarunkowań samooceny sprawności fizycznej osób w wieku 45-89 lat. Materiał i metoda. Badaniami objęto 300 osób w wieku 45-89 lat. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, z wykorzystaniem technik badawczych: kwestionariusza ankiety, wywiadu i obserwacji. W analizach jakościowych i ilościowych użyto: frekwencję cech, test niezależności chi-kwadrat oraz wielowymiarową analizę korespondencji. Wyniki. Samoocena sprawności fizycznej badanych uwarunkowana była ich wiekiem, pełnieniem ról rodzinnych oraz aktywnością zawodową. Wyższą samooceną sprawności fizycznej cechowały się osoby, które obecnie podejmowały rekreacyjnie wysiłek fizyczny, a w przeszłości uprawiały sport wyczynowy. Respondenci wyjeżdżający na wczasy w ostatnim roku, odbywający podróże w przeszłości i obecnie mieli wyższe samooceny sprawności fizycznej. Wnioski. Samoocena sprawności fizycznej wydaje się być dobrym wskaźnikiem zróżnicowanej aktywności fizycznej osób starszych. Pozytywna samoocena sprawności fizycznej wpływa na możliwości podejmowania nowych wyzwań, które mają istotne znaczenie w przebiegu procesu pomyślnego starzenia się. Istnieje zatem potrzeba tworzenia programów aktywizacji seniorów o szerokim spektrum