The occurrence of dangerous phenomena and unfavorable meteorological conditions in aviation in Krakow and Kiev.

Występowania zjawisk atmosferycznych ze szczególnie dużym natężeniem mogą zakłócać działalność lotnisk i w najgorszych przypadkach doprowadzić do wypadków i incydentów. W pracy przedstawiono część zjawisk atmosferycznych stanowiących zagrożenie dla lotnictwa cywilnego na terenie miast Kraków i Kijów. Wykorzystano dane meteorologiczne z lat 2001–2020, pochodzące ze stacji synoptycznej Kraków-Balice zlokalizowanej na terenie lotniska, stancji w Boryspole i z Centralnego obserwatorium geofizycznego im. Borisa Sreznevskyego. Dla dokładnej analizy omówiono rozwój lotnisk i klimat lokalny na podstawie przebiegu rocznego i miesięcznego podstawowych elementów klimatycznych. Dla analizowanych w pracy niebezpiecznych dla lotnictwa zjawiska takich jak gwałtowne burze i wyładowania atmosferyczne, silny wiatr w postaci uskoków wiatru, downburst i trąby powietrzne oraz turbulencje, mgła i oblodzenie zostało omówiono warunki ich powstania, czasowe zróżnicowanie oraz krótki opis rodzajów i cech. Przeanalizowano częstość występowania w latach 2011 - 2020 silnych burz, silnego wiatru i mgły na terenie lotnisk Kraków – Balice i Kijów – Boryspol oraz cyrkulacyjne uwarunkowania wymienionych zjawisk. Szczególną uwagę zwrócono na dni i skutki, które sparaliżowały działalność lotnisk i niosły zagrożenia dla życia pasażerów.The occurrence of atmospheric phenomena with a particularly high intensity may disrupt the airport operations and in the worst scenario lead to accidents and incidents. Some of the atmospheric phenomena that threaten to civil aviation in Krakow and Kyiv are presented in this paper. The meteorological data were used from 2001–2020, that come from the Kraków-Balice synoptic station located at the airport, Boryspil station and the Central Geophysical Observatory of Boris Sreznevsky. The airport development as well as the local climate with the basis of the annual and monthly course of the main climate elements have been addressed for a detailed analysis.The dangerous phenomena for aviation, the conditions of their formation, temporal differentiation and a brief description of their types and features, such as violent storms and lightning, strong wind in the form of windshear, downburst and tornadoes as well as turbulence, fog and icing have been analyzed in this paper.The frequency of the occurrence of heavy storms, strong winds and fog in the area of Krakow-Balice and Kyiv-Boryspil airports from 2011-2020 as well as the atmospheric circulation of the above-mentioned phenomena have been analyzed. Particular attention has been drawn to the days and effects that paralyzed airport operations and were life-threatening to the lives of passengers