Phraseological translation based on the novel Sin noticias de Gurb by Eduardo Mendoza

W niniejszej pracy podejmiemy próbę ukazania tego, jak wygląda przekład frazeologiczny w powieści Eduardo Mendozy Brak wiadomości od Gurba. W pierwszym rozdziale zajmiemy się frazeologią jako dyscypliną językoznawczą: omówimy podstawowe pojęcia, klasyfikację i cechy charakterystyczne jednostek frazeologicznych. Drugi rozdział będzie dotyczył przekładu frazeologicznego na podstawie tekstu literackiego. Omówimy właściwości tekstu literackiego i ich związek z zawartymi w nim frazeologizmami. Następnie przedstawimy możliwe techniki tłumaczeniowe zarówno wobec frazeologizmów, jak i humoru jako niepodważalnej cechy twórczości Mendozy. W ostatnim rozdziale rozpocznie się część praktyczna, na czele z informacjami o Mendozie i wspomnianej książce. Nasza analiza polegać będzie na porównaniu frazeologizmów dwóch wersji językowych powieści: hiszpańskiej i polskiej. Najbardziej wyróżniające się przykłady podzielimy na cztery kategorie: ekwiwalenty całkowite, ekwiwalenty częściowe pod względem struktury i treści, ekwiwalenty częściowe pod względem wartości semantycznej i wreszcie brak ekwiwalentów. Podsumowując, naszym celem będzie przekonanie się, jakie strategie przekładu frazeologicznego zostały wykorzystane w tym dziele i sprawdzenie, czy w jakiś sposób zmieniają one wartości estetyczne książki i jej odbiór przez polskiego czytelnika.In this paper, we will try to show how phraseological translation works in Eduardo Mendoza's novel Sin noticias de Gurb. In the first chapter, we will focus on phraseology as a linguistic discipline: we will discuss the basic concepts, classification and characteristic features of phraseological units. The second chapter will deal with phraseological translation based on a literary text. We will describe the properties of a literary text and their relation to the phraseologisms that it contains. Afterwards, we will comment on possible techniques for translating both phraseologisms and humour as an undeniable feature of Mendoza’s work. In the last chapter, the practical part will begin, headed by information about Mendoza and the book in question. Our analysis will consist in comparing the phraseology of the two language versions of the novel: the Spanish and the Polish ones. We will divide the most outstanding examples into four categories: total equivalents, partial equivalents in terms of its structure and content, partial equivalents in terms of its semantic value and, finally, lack of equivalents. In conclusion, our aim will be to see which strategies of phraseological translation have been used in this book and to check whether, as a result, they somehow change its aesthetic values and its reception by a Polish reader.En este trabajo, intentaremos mostrar cómo funciona la traducción fraseológica en la novela Sin noticias de Gurb de Eduardo Mendoza. En el primer capítulo, nos ocuparemos de la fraseología como una disciplina lingüística: comentaremos los conceptos básicos, la clasificación y las características de las unidades fraseológicas. El segundo capítulo abordará la traducción fraseológica a base de un texto literario. Hablaremos de las propiedades de un texto literario y su relación con los fraseologismos que contiene. A continuación, comentaremos las posibles técnicas de traducción tanto de las unidades fraseológicas como del humor –un rasgo indiscutible de la obra de Mendoza–. En el último capítulo, empezará la parte práctica, encabezada por la información acerca de Mendoza y el libro en cuestión. Nuestro análisis consistirá en comparar los fraseologismos de las dos versiones lingüísticas de la novela –la española y la polaca–. Dividiremos los ejemplos más destacados en cuatro categorías: los equivalentes totales, los equivalentes parciales en cuanto a su estructura y contenido, los equivalentes parciales en cuanto a su valor semántico y, al final, nos ocuparemos de su falta. Concluyendo, nuestro objetivo será ver qué estrategias de traducción fraseológica se emplean en la obra y comprobar si, por ello, cambian de algún modo los valores estéticos de la novela y su recepción por parte de un lector polaco