ASSESMENT OF ACTIVITIES OF VARIOUS ADSORBENTS IN THE REACTIVE DYE REMOVAL WITH ADSORPTION METHOD

Tekstil sanayi tüm dünyada ülke ekonomilerinin bir dönemi için öncelikli sanayi kollarından birisi olarak kabul edilmektedir. Genel olarak elyaf ve ipliğin kumaş ve diğer tekstil ürünlerine dönüşüm sürecini kapsayan tekstil sanayi içerdiği çeşitli proseslerle geniş kapsamlı bir sanayi koludur. Tekstil sanayi proses özelliğine bağlı olarak su tüketiminin en fazla olduğu sanayi kollarından birisidir. Prosesin bu kadar yüksek miktarda suya ihtiyaç duyması beraberinde yüksek miktarda atıksu üretimini getirmektedir. Tekstil sanayi atıksuları yüksek debili olmalarının yanısıra proses sırasında kumaşa bağlanamayan kalıntı boyalar nedeniyle yüksek renk içeriğine de sahip atıksulardır. Atıksularda bulunan bu kalıntı boyarmaddeler, atıksu arıtımında çoğunlukla kullanılan klasik biyolojik ve kimyasal arıtma yöntemleri ile giderilememektedir. Bu yöntemlerin atıksuda bulunan boyarmaddeler karşısında etkisiz kalması, alıcı ortama yüksek miktarda renkli suyun deşarj edilmesi sonucunu doğurmaktadır. Boyarmaddeler çevre sağlığı üzerinde doğrudan tehdit oluşturan bu nedenle de deşarj edilmeden önce mutlaka giderilmeleri gereken kimyasal maddelerdir. Boyarmadde gideriminde uygulanabilir, etkili yöntemlerin geliştirilmesi boyarmadde tüketimi dikkate alındığında büyük önem taşımaktadır. Adsorpsiyon yöntemi genel olarak boyarmadde gideriminde yüksek verim sağlanan bir arıtma prosesdir. Ancak bu prosesin uygulanabilirliği adsorbent temini ve maliyeti açısından sınırlı olmaktadır. Son yıllarda adsorpsiyon yöntemi ile ilgili yapılan çalışmalar uygun ve ucuz alternatif adsorbent maddelerin geliştirilmesi konusuna odaklanmaktadır. Bu çalışmada da aktif karbonun yanısıra kül, perlit, talaş ve ytong gibi alternatif maddelerin adsorpsiyon prosesindeki etkinlikleri incelenmiştir. İki farklı reaktif azo boyarmaddenin gideriminin araştırıldığı çalışmada her bir adsorbent için optimum deney şartları belirlenmiştir.Textile industry is accepted as prior industry branch at country economies in all around the world. In general,including fiber and strings transformation into other textile products, textile industry is a far reaching industry branch with various processes in it. Textile industry is one of the most water using industry branches according to water consumption based on process features.Since process requires too much water causes so much wastewater production. Textile industry wastewater is highly colored wastewater though it is intensely mass air flow because of not being penetrating excessive paints into fabrics. Dyes in wastewater are not purified with classical, biological and chemical methods. That these methods are insufficent against dyes result discharging high volume colored wastewater to receiving place. Dyes are chemical materials that are causing direct threat on public health so before discharging them,they are needed to be removed absolutely.when dyes are considered,arranging applicable,effective methods at removing dyes are vital. Adsorption method is a prufication process in removing dyes at large with high prıoductivity. However, works made recent years on adsorbtion methods focus on producing cheap alternatives. In this research, activities in adsorption process of active carbon in addition to,impacts of alternative materials like ash, perlits, sawdusts, gas concrete were searched. In the two different azo dyes removal research, optimum experiment conditions were determined for each adsorbents