Foucault'un Biyopolitika Kavramı Bağlamında Moda ve Beden: Vouge Dergisi Üzerinden Bir Söylem Analizi

Foucault’a göre iktidar her yerde bulunan, ekonomik süreçler, bilgi ve ilişkiler ağı içinde gelişen, özneyi denetim altında tutmaya çalışan mekanizmalardan oluşur. Foucault, beden üzerinden özneyi oluşturma ve denetleme söylemi olarak biyopolitika kavramını işaret eder. Bu çalışmanın amacı biyopolitikanın yeni ekonomi ve tüketim biçimlerine uyulmanmış söyleminin neoliberal özneyi nasıl yarattığı sorusunun cevabını bulmak ve söylemi oluşturan araçları bu anlamda analiz etmektir. Günümüzde tüketim kültürünün itici güçlerinden biri olan modanın da bu söylem araçlarından biri olduğu kabulünden yola çıkıyoruz. Modanın etkisinde olan giyim, aksesuar gibi bedeni kuşatan tüm ürünler, bedenin formuna ve görünümüne ilişkin bir fikir sunar. Bu noktada tüketim kültürüyle işbirliği içinde olan moda, bedeni denetleyen yaygın bir biyopolitika söylemi olarak ele alındı. Modanın tüketiciye ulaşma mecrası, bir anlamda modanın vitrini olan moda dergileri, modanın bedenle ilgili neoliberal söylemini görebilmenin aracı olması nedeniyle seçildi. Bu düşünceyle dünya çapında moda ve yaşam tarzı dergisi olan ve asırlık bir geçmişe sahip Vouge Dergisi ve web sayfaları Foucaut’un biyopolitika kavramı ekseninde söylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu çalışma, biyopolitika mekanizmalarından biri olan modayı Foucaultcu bir yaklaşımla anlama isteğidir. Çalışmanın sonucunda, Vogue’da moda üzerinden bedeni şekillendirici bir söylemin oluşturulduğu görülmüştür. Bu söylem, neoliberal biyopolitikanın beden üzerinden özneyi inşa eden söylemini desteklemektedir. Anahtar Kelimeler: Biyopolitika, moda, beden, tüketim, iktida