Selçuk Şehrinin Fonksiyonel Gelişimi

Anadolu’nun batı kıyılarında, en geniş körfezlerden biri olan Kuşadası Körfezi’nin orta bölümünde yer alan, Selçuk, tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış; önemli kültürel ve dini kaynaklara sahip bir şehirdir. Efes antik şehrinin ve Meryemana Evi’nin şehrin kültürel hayatı üzerindeki etkisi oldukça büyüktür. Ayrıca, çevresindeki en büyük turizm merkezi olan Kuşadası’na olan yakınlığı nedeniyle deniz ve kültür turizminin bir kavşak noktası olmuştur. Bölgede yerleşme antik döneme kadar uzanmaktadır. Küçük Menderes delta alanının güneydoğusunda bir tepenin yamaçlarında kurulan Selçuk, geçmişten günümüze kadar gerek beşeri olaylar gerekse fiziki şartlar nedeniyle birçok kez yer değiştirmiştir. Günümüzdeki Selçuk şehrinin asıl gelişimi Türk dönemi ile birlikte olmuştur. Geçmişte bir kıyı şehri olarak hayat bulan Selçuk’un, Küçük Menderes nehrinin getirdiği alüvyonlarla denizle bağlantısı kesilmiş, bugün kıyıdan 8 km kadar içeride kalmıştır. Gitgide deniz bağlantısını ve dolayısıyla liman şehri özelliğini yitiren Selçuk, deniz ticareti fonksiyonunu, Ortaçağda Venediklilerin verdiği isimle “Scala Nova” (“Yeni İskele”) olarak bilinen Kuşadası’na kaptırarak eski ekonomik önemini kaybetmiş ve sönükleşmiştir. Şehirde 2010 ADNKS’ne göre 5 mahallede toplam 27880 kişi yaşamaktadır. İzmir-Aydın karayolu ve demiryolu üzerindeki şehir, özellikle yaz mevsiminde kültür ve inanç turizmi nedeniyle büyük bir canlılık kazanmaktadır. Bu makalede Selçuk şehrinin antik dönemden günümüze yerleşme tarihi ve nüfus özellikleri açıklanmaya çalışılmış, şehrin sosyo-kültürel gelişmesine yönelik önerilere yer verilmiştir