Archeologisch bureauonderzoek Vierhuizerweg bij nr. 8 te Vierhuizen, gemeente Delfzijl (GR)

Laagland Archeologie heeft in december 2020/januari 2021 een Archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd aan de Vierhuizerweg bij nr. 8 te Vierhuizen. Het onderzoek vond plaats in verband met de ruimtelijke procedure rondom de mogelijke aanleg van een zonnepark. Het bureauonderzoek had tot doel een archeologisch verwachtingsmodel op te stellen. Centraal staat daarbij de vraag of en zo ja welke archeologische resten (complextype, datering, diepteligging en gaafheid) in het plangebied kunnen worden verwacht. Hiertoe zijn landschappelijke, archeologische en historische bronnen geraadpleegd. Op basis van het bureauonderzoek kan worden aangenomen dat het dekzand op een diepte van ongeveer 11-14 m –mv ligt. Op het dekzand ligt een dik pakket zandige en kleiige afzettingen, waarin veenresten kunnen voorkomen. De zandige en kleiige sedimenten betreffen mariene afzettingen. Gedurende het Holoceen heeft het plangebied vooral onderdeel uitgemaakt van een getijdegebied. Vanaf circa 1500 voor Chr. veranderde het in een kweldergebied. Op een kaart uit 1631 ligt het plangebied in een zone die is aangegeven als hoog groenland; noordoostelijk daarvan ligt de kwelder. Geomorfologisch ligt het plangebied in een zeeboezemvlakte. Direct ten zuiden ligt een kwelderwal, waarop twee wierden zijn gesitueerd. In beide gevallen betreft het huiswierden, die waarschijnlijk pas in de Nieuwe Tijd zijn opgeworpen. Het plangebied werd pas rond 1718 bedijkt. Bodemkundig ligt het in terrein in kalkrijke poldervaaggronden. In historische tijden is het plangebied aldoor onbebouwd geweest. Wel liep in ieder geval vanaf 1832 tot recent een weg diagonaal door het plangebied. In het plangebied kunnen resten uit de vroege prehistorie voorkomen. Deze resten zijn in en aan de top van het onderliggende dekzand te verwachten. Gezien echter de diepte waarop dit dekzand ligt (minimaal 11 m –mv) lopen eventuele resten geen gevaar door de geplande bodemingrepen. Op basis van de landschapsgeschiedenis Resten latere perioden worden in het plangebied niet verwacht. Op basis van oude kaarten zijn er aanwijzingen dat de kwelderwal oorspronkelijk tot in de zuidoostelijke hoek van het plangebied liep, maar op basis van het AHN wordt dit niet gestaafd. De vermoedelijk oorspronkelijk aanwezige kwelderwal is waarschijnlijk geëgaliseerd, mogelijk tijdens een ruilverkaveling. Op basis van het bureauonderzoek worden geen archeologische resten in het plangebied verwacht die door de geplande ingreep aangetast kunnen worden. We adviseren daarom geen vervolgonderzoek uit te voeren. Dit advies is in handen van de bevoegde overheid, de gemeente Delfzijl. De gemeente wordt hierin vertegenwoordigd door haar deskundige, Stichting Libau Mochten tijdens de werkzaamheden onverhoopt toch archeologische resten worden aangetroffen, of resten waarvan redelijkerwijze kan worden vermoed dat het om archeologische resten gaat, dan geldt op grond van de Erfgoedwet (art. 5.10) een meldingsplicht. Dit kan bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE, www.cultureelerfgoed)