Ákvörðun árslauna við óvenjulegar aðstæður skv. 2. mgr. 7. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993 með áherslu á námsmenn. Er núverandi framkvæmd til þess fallin að tryggja tjónþola, sem er námsmaður, fullar bætur fyrir tjón sitt?

Slys gerast á degi hverjum en þau hafa ekki öll afleiðingar í för með sér. Þegar það verður tjón þá getur viðkomandi átt rétt á bótum, þ.e. það getur verið grundvöllur að skaðabótakröfu utan samninga. Ein afleiðing tjóns, vegna slyss, kann að vera að geta tjónþola til að afla vinnutekna er varanlega skert. Hann getur, að öðrum skilyrðum uppfylltum, átt rétt á skaðabótum fyrir varanlega örorku á grundvelli skaðabótalaga nr. 50/1993 (hér eftir „skbl.“), nánar tiltekið samkvæmt 5.-7. gr. laganna. Til þess að ákvarða fjárhæð bóta fyrir varanlega örorku er horft til þriggja afmarkaðra þátta. Einn þeirra eru árslaun tjónþola síðastliðin 3 almanaksár. Einn helsti vandinn við ákvörðun bóta felst í óvissu um framtíðartekjur tjónþola sem miða beri útreikning við, þ.e. um árslaun tjónþola. Reglur um þetta er að finna í 7. gr. laganna. Hér verður tekið til skoðunar beiting 2. mgr. 7. gr. skbl. í sambandi við tjón er námsmenn geta orðið fyrir. Álitefnið er hvort námsmenn þurfi að sæta því að miðað sé við lágmarkslaunin í 3. mgr. 7. gr. skbl., og hvort svo sé allt þar til þeir hefja störf, eða hvort falla beri frá lágmarkslaunaviðmiðun, þegar þeir eru komnir vel áleiðis í námi. Af dómaframkvæmd hérlendis má ætla að til þess að 2. mgr. 7. gr. skbl. verði beitt þurfi tjónþoli að vera kominn langt á veg í námi sínu á slysdegi eða búinn að ljúka allt að ⅔ námsins. Hæstaréttar hefur slegið því föstu í dómum sínum að þegar tjónþoli er við nám þegar slys ber að höndum, en ekki kominn svo langt á veg að námslok séu fyrirsjáanleg, eigi ákvæði 3. mgr. 7. gr. skbl. um lágmarkslaun við. Hér áður fyrr, þ.e. fyrir breytingu skaðabótalaganna var ágreiningur um hvort beita skyldi 8. gr. skbl. eða hvort ákvarða ætti bætur eftir 5-7. gr. skbl. Regla 2. mgr. 7. gr. skbl. er matskennd, líkt og orðalag hennar ber með sér. Í ritgerð þessari verður hugað að hvaða atriði hafa áhrif á mat á því hvort beita skuli 2. mgr. 7. gr. skbl. eða 3. mgr. skbl. og hvort að slíkt mat þjóni grunndvallarreglu skaðabótalaga að tjónþoli skuli fá fullar bætur fyrir tjón sitt