Η συμβολή των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην ενδυνάμωση στοιχείων του θαλάσσιου γραμματισμού μαθητών γυμνασίου: πιλοτική μελέτη

To αντικείμενο της παρούσας ερευνητικής προσπάθειας αφορά στη συμβολή των Νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στην ενδυνάμωση των γνώσεων μαθητών Γυμνασίου σε επιμέρους ζητήματα του περιβαλλοντικού γραμματισμού και συγκεκριμένα του Θαλάσσιου Γραμματισμού. Μολονότι το πεδίο του θαλάσσιου γραμματισμού είναι σχετικά καινούριο, και ως εκ τούτου οι έρευνες που έχουν δημοσιευθεί είναι αρκετά περιορισμένες, διαφαίνεται ωστόσο έντονο το ενδιαφέρον προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Η αξιοποίηση των ΤΠΕ στοιχειοθετεί επίσης ένα ενδιαφέρον ζήτημα που ήδη αποτελεί σημείο στόχευσης και αναμένεται να κορυφωθεί στα αμέσως επόμενα χρόνια. Σημαντικές είναι και οι καταγραφές στη διεθνή βιβλιογραφία για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ο εκπαιδευτικός να διαμορφώσει το καταλληλότερο δυνατό περιβάλλον στο χώρο της εκπαίδευσης με την χρήση ΤΠΕ, κυρίως σε αντικείμενα όχι ακόμη ιδιαίτερα γνωστά, όπως συμβαίνει με τον θαλάσσιο γραμματισμό. Βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν ο έλεγχος του βαθμού επιτυχίας μίας διδακτικής παρέμβασης με τη συμβολή των ΤΠΕ σε μαθητές Γυμνασίου σε ζητήματα που άπτονται στοιχείων των επιστημών της θάλασσας. Ειδικότερα, (α) έγινε αρχική αποτύπωση, με τη χρήση σχετικού ερωτηματολογίου, των γνώσεων μαθητών Γυμνασίου σε επιμέρους ζητήματα του υδάτινου περιβάλλοντος, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από συγκεκριμένες βασικές αρχές και θεμελιώδεις έννοιες του θαλάσσιου γραμματισμού, (β) σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και υλοποιήθηκε στοχευμένη διδακτική παρέμβαση με τη χρήση των ΤΠΕ ως προς συγκεκριμένες αρχές και έννοιες που αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης, (γ) πραγματοποιήθηκε, αμέσως μετά το πέρας της παρέμβασης, επαναληπτική αποτύπωση των σχετικών γνώσεων των μαθητών με την αξιοποίηση του ίδιου ερωτηματολογίου και (δ) έγινε αξιολόγηση από τους μαθητές του εργαλείου (ιστοσελίδα) που σχεδιάστηκε και κατασκευάσθηκε για τις ανάγκες της διδακτικής παρέμβασης αμέσως μετά το πέρας αυτής. Για τις ανάγκες της στατιστικής ανάλυσης των δεδομένων που προέκυψαν από τη χορήγηση του ερωτηματολογίου πριν και μετά τη διδακτική παρέμβαση αξιοποιήθηκαν εφαρμογές τόσο της περιγραφικής όσο και της επαγωγικής στατιστικής. Τα αποτελέσματα μάς φανέρωσαν ότι η διδακτική παρέμβαση αποδείχτηκε ιδιαίτερα επιτυχής, καθώς αυξήθηκε στατιστικώς σημαντικά η γνώση τους σε σχετικά ζητήματα με θεαματικά στις περισσότερες περιπτώσεις ποσοστά αύξησης, ενώ και ως προς την αξιολόγηση της ιστοσελίδας (κατασκευή, διάρθρωση, ευκρίνεια εικόνων και σχεδιαγραμμάτων, κατανόηση κειμένων, αξιοποίηση υπερσυνδέσμων, ασκήσεις αξιολόγησης), τοποθετήθηκαν ιδιαίτερα θετικά, καταγράφοντας μάλιστα εποικοδομητικές προτάσεις που οδήγησαν σε σχετικές τροποποιήσεις της.This research effort focuses on the contribution of New Information and Communication Technologies (ICT) in the strengthening of high school students’ knowledge in specific issues of environmental literacy, and more specifically of ocean literacy. Although the ocean literacy field is relatively new and therefore published research is quite limited, there seems to be a strong interest in this area. The use of ICT is another interesting issue that has already been a target point and is expected to peak in the next few years. There are also important references in the international scientific literature concerning how teachers can create the most appropriate environment in the field of education with the use of ICT, mainly in subjects not yet well known, as is the case with ocean literacy. The main purpose of this work has been to evaluate the degree of success of a learning intervention with the contribution of ICT to high school students, focused on issues related to elements of marine sciences. In particular, (a) an initial recording of high school students’ knowledge was realized, using a relevant questionnaire, on specific issues of the aquatic environment, as they arise from specific basic principles and fundamental concepts of the ocean literacy framework, (b) a targeted learning intervention was designed, developed and implemented using ICT to specific principles and concepts that have been the subject of the study, (c) right after the end of the intervention, a second depiction of students’ relevant knowledge was made using the same questionnaire, and (d) students evaluated the tool (website) that has been designed and developed for the needs of the learning intervention right after its completion. For statistical analysis purposes of the data resulting from the questionnaire before and after the learning intervention, both descriptive and inferential statistics have been used. The results showed that the learning intervention proved to be very successful, as students’ knowledge on relevant issues significantly increased with spectacular growth rates in most cases, while they also expressed a particularly positive opinion regarding the evaluation of the website (development, structure, quality of images and blueprints, text comprehension, hyperlink utilization, evaluation exercises), making constructive suggestions which led to relevant modifications