Vlaamse en Nederlandse burgemeesters in volle corona(s)t(r)ijd

Hoe hebben Vlaamse en Nederlandse burgemeesters de eerste maanden van de coronacrisis ervaren? Om dat te achterhalen, zoomen we eerst in op het lokale bestuurssysteem waarbinnen burgemeesters opereren. Dat systeem verschilt tussen de Lage Landen vanuit functioneel, territoriaal en politiek perspectief. Een grondige documentenanalyse en een reeks interviews leren ons echter dat de positie en speelruimte van burgemeesters veeleer gelijkend zijn in volle corona(s)t(r)ijd. Zowel in Vlaanderen als in Nederland wordt de crisisbesluitvorming gecentraliseerd. Burgemeesters maakten er dan ook snel een stevige verschuiving door in termen van (1) macht en autoriteit (respectievelijk naar de provinciegouverneur en het federale niveau en naar de regioburgemeester en het nationale niveau), (2) taken (prioriteren van crisismanagement over andere taken) en (3) rollen (toegenomen belang voor de uitvoerende rol met impact op de rol als burgervader/burgermoeder). Ze getuigen steevast van veel flexibiliteit en vindingrijkheid in deze uitzonderlijke situatie. En daarmee toont onze bijdrage dat Vlaamse en Nederlandse burgemeesters, en bij verlenging lokale besturen, vandaag onmisbaar zijn bij de aanpak van een crisis, ook al reikt die hun eigen grenzen ver voorbij. Relevantie voor practitioners: dit artikel laat zien dat (a) de burgemeester in de Lage Landen tijdens de coronacrisis ondanks institutionele verschillen een vergelijkbare sleutelpositie vervulde in de implementatie van nationale/regionale maatregelen en in de feedback aan het nationale niveau over lokale/regionale zorgen, (b) dat deze sleutelpositie voldoende capaciteit, een netwerk en goede toegang tot het regionale/nationale niveau vereist, en (c) dat deze sleutelpositie in combinatie met de kenmerken van corona ervoor zorgde dat de rol van burgervader/-moeder tijdelijk onder druk kwam te staan