Set-off of receivables in private international law

Potrącenie jest instrumentem niezwykle często używanym w praktyce obrotu gospodarczego, w tym międzynarodowego. Mnogość jego modeli w poszczególnych systemach prawa, jak i fakt, że kompensacja może dotyczyć wierzytelności wynikających z odrębnych zdarzeń prawnych, dla których właściwe mogą być różne porządki prawne, każe zastanowić się nad kolizyjnoprawnym unormowaniem danej kwestii. Istotą niniejszej pracy magisterskiej jest tym samym analiza regulacji wskazania prawa właściwego dla potrącenia wierzytelności. Celem kompleksowego omówienia problematyki z tym związanej w pierwszej kolejności zwięźle przedstawiono historyczny rozwój instytucji potrącenia, stanowiący wprowadzenie do prezentacji odmiennych modeli mechanizmu kompensacji. W dalszej części szczegółowo omówiono ramy prawne potrącenia w systemie prawa francuskiego (z uwzględnieniem nowelizacji francuskiego prawa zobowiązań z 2016 r.), angielskiego oraz polskiego – prezentując tym samym odmienne rodzaje potrącenia ustawowego: potrącenia automatycznego, potrącenia na mocy jednostronnej czynności prawnej oraz potrącenia orzekanego przez sąd. W rozdziale dedykowanym analizie kolizyjnoprawnej regulacji potrącenia większość rozważań poświęcono normom wynikającym z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I). Szczegółowo omówiono nie tylko mechanizm wskazania prawa właściwego dla potrącenia ustawowego i umownego, ale także kwestię zakresu stosownych przepisów, jak i stosunek rozporządzenia do innych aktów międzynarodowych. Konieczność omówienia unijnej regulacji wynika z jej bardzo dużego znaczenia, co podyktowane jest po pierwsze stosowaniem rozporządzenia przez większość państw Unii Europejskiej, a po drugie przez wzgląd na uniwersalny zakres terytorialny tego aktu. Jednocześnie, przegląd rozwiązań stosowanych w państwach pozaeuropejskich, jak i nawiązanie do propozycji kolizyjnego uregulowania potrącenia w państwach europejskich przed wejściem w życie rozporządzenia pozwala na ocenę aktualnie obowiązującego mechanizmu. Odrębnym refleksjom poddano także potrącenie wierzytelności w przypadku niewypłacalności jednego z wierzycieli bowiem ze względu na dodatkowe funkcje potrącenia w procedurach insolwencyjnych prawodawca unijny zdecydował się na niezależne kolizyjnoprawne unormowanie tej kwestii.Set-off is a very frequently used legal instrument in the practice of commercial, including international, trade. The multitude of its models in different legal systems, as well as the fact that offsetting may concern claims resulting from separate legal events, for which different legal systems may be applicable, raises the question of conflict of laws regulation of a given issue. The main aim of this thesis is to analyse regulations of determining the law applicable to set-off. For a comprehensive discussion of the issues involved, the historical development of the institution of offsetting is briefly presented first, as an introduction to the presentation of different models of the mechanism concerned. The following section discusses in detail the legal framework of set-off in the French (considering the 2016 revision of French contract law), English and Polish legal systems - thus presenting the different types of statutory set-off: automatic set-off, set-off by unilateral legal act and set-off ordered by a court. In the section devoted to the analysis of the conflict of laws regulation, most of the considerations are dedicated to the norms arising from the Regulation (EC) No 593/2008 of the European Parliament and of the Council of 17 June 2008 on the law applicable to contractual obligations (Rome I). Not only the mechanism of determining the law applicable to statutory and contractual set-off is discussed in detail, but also the question of the scope of the relevant provisions, as well as the relation of the Regulation to other international acts. Discussion of the EU regulation is necessary due to its high significance, which is dictated firstly by the use of the regulation by the majority of European Union countries and secondly by the universal territorial scope of this act. Meanwhile, a review of the solutions applied in non-European countries, as well as a reference to the proposal for a conflict-of-law regulation of set-off in European countries before the Regulation entered into force, allows an assessment of the existing mechanism. Another subject of analysis is the set-off if one of the creditors is insolvent. Due to additional functions of set-off in insolvency procedures, the EU legislator determined an independent conflict of laws regulation of this issue