Freedom of conscience and religion in the context of the presence of religion in schools in Poland and Europe

Niniejsza praca stanowi próbę zbadania tematyki wolności sumienia i wyznania w kontekście obecności religii w szkołach w Polsce i Europie. W tym celu zostaną zidentyfikowane i zbadane kluczowe zagadnienia mające znaczenie dla oceny tego tematu. Dla ich identyfikacji, autorka odniesie się przede wszystkim do wiodących, przedmiotowo relewantnych tematów debaty publicznej, jak również zagadnień spornych pojawiających się w orzeczeniach - zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym. Wśród wyróżnionych problemów znajdą się tematy takie jak m.in. obecność symboliki i ubioru religijnego w przestrzeni szkolnej oraz konfliktu programu zajęć szkolnych z zasadami danej religii. W kontekście polskim, autorka zbada ewolucję wolności sumienia i wyznania w systemie prawnym, przedstawi obowiązujące regulacje, jak również pochyli się nad implikacjami faktycznymi. Jednym z poruszonych zagadnień będzie również kwestia granicy prawa do decydowania o wykształceniu religijnym między decyzją rodziców a dziecka. Powyższe analizy mają prowadzić do obrony tezy, iż nie można mówić o pełnej wolności sumienia i wyznania w kontekście obecności religii w szkołach w Polsce i Europie.This paper attempts to examine the topic of freedom of conscience and religion in the context of the presence of religion in schools in Poland and Europe. For this purpose, key issues relevant to the assessment of this topic will be identified and examined. In order to identify them, the author will first of all refer to the leading, subject-relevant topics of the public debate, as well as contentious issues appearing in judgments - both at the national and international level. Among the problems highlighted will be topics such as, inter alia, the presence of religious symbols and clothing in the school space and the conflict of the school curriculum with the principles of a given religion. In the Polish context, the author will examine the evolution of freedom of conscience and religion in the legal system, present the current regulations, as well as consider the factual implications. One of the raised issues will also be the question of the limit of the right to decide about religious education between the decision of the parents and the child. The above analyses will lead to the defence of the thesis that one cannot speak of full freedom of conscience and religion in the context of the presence of religion in schools in Poland and Europe