Reorientacja na integrację edukacyjną dzieci romskich w Republice Czeskiej

The article is set in the social context of the Roma in the Czech Republic. The subject of the analyzes are inter alia, the phenomenon of school segregation, systemic errors in the field of educational diagnosis and education of Roma children as apart of educational programs for students with intellectual disabilities. The aim of the article is an attempt to identify the routine with inclusion of Roma children in general education in the Czech Republic. The primary research method is the document analysis - optional legal documents, official school teaching documents and statistical summaries. Observational studies show that in inclusive education, on the one hand, there is an orientation on mastering Czech language by Roma children in both speech and writing, and on the other hand, a tendency to differential diagnosis. The Ministry of Education, Youth and Sports has taken action to equip teachers with the knowledge of the native language of their Roma students and knowledge of the Roma socio-cultural bases, which allows to avoid misunderstandings and ethnic conflicts. However, concerns are raised by the high turnover of Roma children not completing compulsory schooling, their low participation in pre-school education as well as educating a large percentage of Roma children in educational programs for students with intellectual disabilities (the phenomenon of misdiagnosis and applications for transfer from mainstream education to the area of ​​special education). A great support for the integration educational policy pursued in the Czech Republic towards Roma students attending universities, projects are neurological research and development projects by scientific centers, identifying the needs and indicating the possibilities of including Roma children in the mainstream of general education. The research analyzes carried out begin to require an urgent solution with social integration of the Roma courses in the Czech Republic, based on the current educational policy of the European Union towards Roma pupils and students. In this regard, it is necessary to set priorities by the Czech Ministry of Education and to make basic decisions with a focus on comprehensive support for Roma children in their development and education that includes them in the mainstream education.Artykuł osadzony jest w kontekście integracji społecznej Romów w Republice Czeskiej. Przedmiotem analiz są między innymi: zjawisko segregacji szkolnej, błędy systemowe w zakresie diagnozy edukacyjnej oraz kształcenie dzieci romskich w ramach programów edukacyjnych przeznaczonych dla uczniów niepełnosprawnych intelektualnie. Celem artykułu jest próba identyfikacji problemów związanych z włączaniem dzieci romskich do edukacji powszechnej w Republice Czeskiej. Podstawową metodą badawczą jest analiza dokumentów - obowiązujących aktów prawnych, oficjalnych dokumentów dotyczących nauczania w czeskich szkołach oraz dostępnych zestawień statystycznych. Badania wykazały, że w edukacji włączającej widoczna jest z jednej strony orientacja na opanowanie przez dzieci romskie języka czeskiego w mowie i piśmie, z drugiej zaś tendencja do poszanowania różnic językowych. Ministerstwo Edukacji, Młodzieży i Sportu podjęło działania ukierunkowane na wyposażenie nauczycieli w znajomość podstaw języka ojczystego ich romskich uczniów oraz znajomość romskich podstaw społeczno-kulturowych, co pozwala na uniknięcie nieporozumień i konfliktów na tle etnicznym. Niepokój budzi jednak duży odsetek dzieci romskich nie realizujących obowiązku szkolnego, niski ich udział w edukacji przedszkolnej oraz kształcenie dużego odsetka dzieci romskich w ramach programów edukacyjnych przeznaczonych dla uczniów niepełnosprawnych intelektualnie (zjawisko błędnej diagnozy i wnioskowania o przeniesienie z głównego nurtu edukacji do obszaru edukacji specjalnej). Dużym wsparciem dla integracyjnej polityki edukacyjnej prowadzonej w Czechach wobec romskich uczniów uczęszczających do szkół podstawowych, są projekty naukowo – badawcze realizowane przez ośrodki naukowe, identyfikujące potrzeby i wskazujące na możliwości włączania dzieci romskich do głównego nurtu edukacji powszechnej. Przeprowadzone analizy badawcze wskazują na konieczność pilnego rozwiązania problemów związanych z integracją społeczną mniejszości romskiej w Czechach, w oparciu o aktualne kierunki polityki edukacyjnej Unii Europejskiej wobec romskich uczniów i studentów. W tym zakresie niezbędne jest wyznaczenie priorytetów przez czeskie Ministerstwo Edukacji oraz dokonanie podstawowych rozstrzygnięć z ukierunkowaniem na wszechstronne wspieranie dzieci romskich w rozwoju oraz edukację włączającą je w nurt edukacji powszechnej