Doświadczanie rodzicielstwa we wczesnej dorosłości: Rekonstrukcja fenomenograficzna w badaniach edukacyjnych

This article attempts to present ways of experiencing parenthood among 17 young adults who have become mothers/fathers. The study was carried out using the phenomenographic method, which sought to describe how the young parents gave meanings to the phenomenon of parenthood; what it meant for them to be a parent. Based on the approach designed by the creators of the phenomenographic research method, we made the epistemological assumption that there is no other world besides the one that an individual experiences. A family was recognised as a special place for learning and experiencing the world, which appears to young adults as a concept of parenthood in their consciousness. The detailed categories of description, revealing concepts of experiencing parenthood, proved to be discursive and strongly context-related. There was considerable ambivalence in the findings, indicating that parenthood fluctuates between polar interpretations of experience and significantly goes beyond an educational context of upbringing. The circumstances accompanying experiencing of parenthood are strongly connected with cultural messages conveyed to groups and individuals by various lifeworld agencies: our interviewees proved to be completely embedded in them. Our findings support the hypothesis that the problem of educational practice connected with experiencing parenthood places it in the world of contemporary culture, which is torn apart by ambiguity and chaos of changing offers, as well as complexity-saturated “reversible” culture, the contents of which are subject to constant reconstruction. This provides essential reasons for developing a theory of lifelong learning in the family.W artykule podjęto próbę przedstawienia sposobów doświadczania rodzicielstwa przez 17 młodych dorosłych, którzy stali się matkami/ojcami. Badanie przeprowadzono metodą fenomenograficzną. Jego celem było dokonanie opisu sposobu znaczeń, jakie młodzi rodzice nadają fenomenowi rodzicielstwa, co dla nich znaczy bycie rodzicem. Za twórcami fenomenograficznej metody badań przyjęto epistemologiczne założenie, że nie ma innego świata jak ten, którego człowiek doświadcza. Rodzinę uznano za szczególne miejsce uczenia się i doświadczania świata, które jawi się w świadomości młodych dorosłych jako koncepcja rodzicielstwa. Szczegółowe kategorie opisu, ujawniające koncepcje doświadczania rodzicielstwa okazały się dyskursywne i silnie powiązane z kontekstem. Ewidencyjnie zaznaczyła się kategoria ambiwalencji, co oznacza, że rodzicielstwo rozkłada się między skrajami doświadczenia i znacznie wykracza poza edukacyjny kontekst wychowania. Okoliczności towarzyszące doświadczaniu rodzicielstwa są silnie związane z przekazami kulturowymi wysyłanymi do grup i jednostek przez różnego rodzaju agendy świata społecznego. Nasi rozmówcy okazali się całkowicie w nie uwikłani. Utwierdza to w przekonaniu, że problem praktyki edukacyjnej związanej z doświadczeniem rodzicielstwa lokuje ją w świecie współczesnej kultury, rozdartej wieloznacznością, chaosem zmieniających się ofert, nasyconej złożonością kultury, „odwracalnej”, której treści podlegają ciągłej rekonstrukcji. Dostarcza to istotnych przesłanek do budowania teorii uczenia się przez całe życie