Ochrona przyrody w polskim rolnictwie w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej

The paper’s aim is to assess effectiveness of the implementation of nature conservation measures in Polish agriculture. Environmental regulations influence main groups of Common Agricultural Policy instruments. In the I pillar of the policy, it refers to cross–compliance, in the II pillar it refers to agri-environmental programmes, the Natura 2000 payments and organic farming support. In Poland they are ineffectively implemented and insufficiently directed to nature conservation. This refers both to domestic environmental and agricultural policy. In some aspects they are not coordinated. This is connected with delay in construction of protection plans which are necessary for proper policy in the Natura 2000 network. Consequently, the specialized payments for farmers in the Natura 2000 network have not been implemented yet while the extent in which agri-environmental measures have been implemented is too small. Moreover, the system of control and certification in organic farming does not involve requirements referring to biodiversity. There are some deficiencies in biodiversity protection standards within domestic regulations of cross-compliance. In this situation, Polish agriculture could contribute to degradation of biological diversity in rural areas.Celem artykułu jest ocena skuteczności wdrażania działań ochrony przyrody w polskim rolnictwie. Regulacje środowiskowe wpływają na zmiany niektórych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej UE (WPR). W pierwszym filarze tej polityki dotyczy to zasady zgodności środowiskowej (cross–compliance), w drugim filarze programów rolnośrodowiskowych, płatności w sieci Natura 2000 i wsparcia rolnictwa ekologicznego. W Polsce działania te są wdrażane nieskutecznie oraz są niewystarczająco ukierunkowane na ochronę różnorodności biologicznej. Odnosi się to zarówno do krajowej polityki rolnej i środowiskowej. W pewnych aspektach nie są one skoordynowane. Przejawia się to w opóźnieniach opracowywania i wdrażania planów ochrony i planów zadań ochronnych, które są niezbędne do prawidłowej polityki w sieci Natura 2000. W rezultacie nie wdrożono wyspecjalizowanych płatności dla rolników w sieci Natura 2000, a program rolnośrodowiskowy został zrealizowany w ograniczonym zakresie. Ponadto, system kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym nie zawiera wymogów ochrony różnorodności biologicznej. W tej dziedzinie występuje też wiele niedoskonałości w zestawie standardów cross-compliance. W takiej sytuacji Polskie rolnictwo może wpływać na degradację różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich