The cave motive in the judaism, christian and muslim traditions

Jaskinia stanowi nieodłączny element zarówno krajobrazu śródziemnomorskiego, jak też tradycji religijnych powstałych na tym obszarze geograficznym. Trzy wielkie religie monoteistyczne, czyli judaizm, chrześcijaństwo i islam w swych kluczowych tekstach - Biblia hebrajska, Nowy Testament wraz z apokryfami oraz Koran i sunna proroka Mahometa - posłużyły się jaskinią jako nośnikiem znaczeń. W Biblii hebrajskiej, gdzie sam termin pojawia się czterdzieści razy jest ona postrzegana jako tymczasowe schronienie w sytuacji szczególnego niebezpieczeństwa. Takie niebezpieczeństwo mogło pochodzić od człowieka, ale często pojawia się w kontekście eschatologicznego dnia Pańskiego. Nowy Testament o wiele skromniej korzysta z wypracowanego w judaizmie bagażu znaczeniowego związanego z jaskinią, ograniczając się niemal tylko do świątyni w Jerozolimie. Tymczasem jaskinia staje się stałym elementem przekazu o narodzinach Jezusa w apokryficznych ewangeliach dzieciństwa. W tradycji religijnej islamu jaskinia będąc - w horyzontalnym wymiarze ludzkiej egzystencji - typowym miejscem odosobnienia i schronienia, w tym także schronienia w przypadku niebezpieczeństwa, okazuje się w perspektywie wertykalnej miejscem głębokiego doświadczenia religijnego. Dwa kluczowe dla islamu wydarzenia, kiedy Mahomet zostaje powołany przez Boga na proroka oraz kiedy dzięki interwencji Boga symbolicznie wchodzi w kolejny wymiar swojego powołania na przywódcę gminy, mają miejsce w jaskini. Wspólne dla wszystkich tradycjach abrahamicznych wyobrażenie jaskini jako miejsca działania Boga, będące niewątpliwie przykładem ciągłości motywu, nawiązuje jednocześnie do jej archetypicznego charakteru, zgodnie z którym stanowi miejsce objawiania się sacrum.The cave is an integral part of both the geographical and religious landscape of the Mediterranean region. Three great monotheistic religions, namely Judaism, Christianity and Islam in their key texts (Hebrew Bible, New Testament, Apocrypha and the Qur’an along with the Sunna of the Prophet Muhammad) have utilized the cave as an important carrier of meaning. The term appears forty times in the Hebrew Bible which portrays the cave as a temporary refuge in the situations of acute danger, be it mundane or eschatological, as was the case with the so called Day of the Lord. The New Testament is far more restrained in regard with the semantic potential of the cave and applies this concept almost exclusively to the Jerusalem temple. Notwithstanding this moderation the cave becomes a regular part of the message about the birth of Jesus in the apocryphal gospels. In the Islamic tradition the cave attains two features: the horizontal dimension of human existence in which it serves as a typical place of retreat and a shelter in the face of danger and the vertical aspect of a deep religious experience. Two key religious events occur in a cave: the calling of Muhammad to be the prophet of God and his appointment, via the divine intervention as the leader of the community. In both instances Muhammad acquires the higher level of his vocation. Common to all Abrahamic traditions is the idea of a cave as the place of God’s action. This is undoubtedly an example of the continuity of the theme and refers to its archetypal character of the sacrum loci