Selected problems of responsibility of juveniles in the light of changing paradigms

Historia rozwoju odrębnych systemów postępowania z nieletnimi związana była przede wszystkim z rozwojem paradygmatu opiekuńczego i sprawiedliwościowego. W okresie tworzenia systemów postępowania z nieletnimi odrębnych od wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych dorosłych w większości krajów europejskich wybierano rozwiązania kompromisowe, łączące elementy obydwu paradygmatów. Z perspektywy czasu te kompromisowe systemy postępowania z nieletnimi okazały się znacznie bardziej odporne na krytykę niż systemy oparte niemal w całości na podejściu opiekuńczym. Polska należy do nielicznych krajów europejskich, w których system postępowania z nieletnimi jest nadal wyraźnie zdominowany przez podejście opiekuńcze. Choć takie podejście ma swoje zalety, to ma także wady. Wśród aktualnych problemów wynikających z opiekuńczego traktowania nieletnich należy wskazać rosnącą liczbę spraw nieletnich z powodu wykazywania przejawów demoralizacji oraz bezradność organów zajmujących się wykonywaniem niektórych środków wychowawczych orzeczonych wobec starszych nieletnich.The history of the development of separate juvenile justice systems was associated primarily with the development of two paradigms: welfare and justice. During the creation of juvenile justice systems separate from adult criminal justice systems in most European countries, compromise solutions, combining elements of both paradigms, were chosen. With hindsight, those compromise juvenile justice systems proved to be much more resistant to criticism than systems based almost entirely on the welfare approach. Poland is one of the few European countries in which the juvenile justice system is still clearly dominated by the welfare approach. While this approach has its advantages, it also suffers from drawbacks. Current problems resulting from the welfare approach to juveniles include such issues as the growing number of juvenile cases due to “signs of demoralization” as well as helplessness of bodies dealing with the enforcement of some educational measures imposed on older juveniles