Obecność i znaczenie Gabriele D’Annunzia w polskiej kulturze i storiografii

Włoski poeta, pisarz, dramaturg i polityk należący do najwybitniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych postaci włoskiej sceny politycznej od końca XIX wieku do lat trzydziestych następnego stulecia cieszył się zmiennym powodzeniem w Polsce. Po okresie wielkiej popularności na przełomie XIX i XX wieku zainteresowanie życiem i twórczością D’Annunzia wygasło około 1914 roku, to jest właśnie w okresie, kiedy wstąpił on na scenę polityczną Włoch. A po chwilowym przypomnieniu jego twórczości literackiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego, po II wojnie światowej znalazł się on ponownie poza kręgiem zainteresowania oficjalnej polskiej krytyki i historiografii. Dopiero przełom lat 60-tych i 70-tych XX wieku przyniósł kolejną falę studiów historycznych, zresztą kontynuowanych do dzisiaj, na temat jego działalności i idei politycznych. Zainteresowanie Polaków twórczością włoskiego poety pojawiło się już na początku lat 90-tych XIX wieku. W czasach modernizmu jego powieści i dramaty tłumaczyli najwybitniejsi polscy poeci tego okresu, a inscenizacje jego dramatów pojawiały się na scenie teatru krakowskiego zaraz po premierach włoskich. Ekscentryczny styl życia poety (określany mianem „dannunzianesimo”) w połączeniu z jego oryginalną twórczością literacką wywoływał bowiem wielkie zainteresowanie, o czym świadczą nie tylko studia krytyczno-literackie, ale również wspomnienia, pamiętniki i korespondencja wybitnych przedstawicieli życia kulturalnego i politycznego w Polsce z początku XX wieku.Nie można też zapominać, że na przełomie XIX i XX wieku D’Annunzio był wręcz uważany za patrona duchowego Młodej Polski, mistrza kunsztu literackiego, czciciela piękna i sprzymierzeńca w walce o autonomię sztuki. W 1898 r stał się on nawet bohaterem słynnej, prowadzonej na łamach krakowskiego „Czasu” polemiki, tzw. „Młodych ze Starymi”, która w zasadniczym stopniu przyczyniła się do ostatecznego sprecyzowania programu poetyckiego „Młodej Polski”.Jest natomiast swoistym paradoksem, że w okresie międzywojennym, stosunkowo niewiele uwagi poświęcano jego działalności politycznej i głoszonym przez niego poglądom politycznym. I tylko nieliczni autorzy przywoływali w swoich studiach sylwetkę Komendanta Fiume, pomijając zresztą całkowicie dzieje wyprawy z lat 1919–1920 r. i opracowaną przez niego wraz z Alceste De Ambris konstytucję Carta del Carnaro Pierwsze prace, które rzetelnie ukazywały działalność polityczną Gabriela D’Annunzio, pojawiły się w Polsce dopiero w latach 70-tych XX wieku. W rezultacie we współczesnej historiografii polskiej D’Annunzio przedstawiany jest nie tylko jako wybitny pisarz i poeta, ale także jako jedna z pierwszoplanowych postaci włoskiego nacjonalizmu i twórca niezwykle nowatorskiego projektu aktu prawnego, jakim była Carta del Carnaro, prekursor faszyzmu a zarazem największy antagonista Benito Mussoliniego