Women, honour and sexuality in modern Iran

Artykuł porusza złożony problem seksualności we współczesnym Iranie. Pomimo dyskryminującego kobiety prawa w Republice Islamskiej rozwijają się paralelnie zróżnicowane dyskursy o seksualności, tak tradycyjne, jak i modernistyczne. Odgrywają one nie od dziś istotną rolę w debatach polityczno-społecznych. Ze względu na rozdźwięk między islamską otwartością na seksualne potrzeby człowieka a opresyjną polityką wobec przejawów heterospołecznych zachowań w przestrzeni publicznej szariat wymaga nowych interpretacji dostosowanych do zmieniających się realiów życia społeczeństwa irańskiego. W niektórych dziedzinach życia państwo jest mniej restrykcyjne niż konserwatywne społeczeństwo. Odnajdując powiązania kobiecej seksualności z kulturowymi koncepcjami honoru i pozycji społecznej (nāmus, āberu, heisijat), artykuł ukazuje lęki i napięcia na tym polu wynikające ze współistnienia tradycyjnych regulacji, przemian społecznych i zaniku przestrzennej kontroli kobiet. Wobec uznania kobiecego libido za potencjalnie niszczycielskie oraz powiązania interesu rodziny z płodnością kobiety znalazły się w samym centrum dyskursu władzy w zastosowanym w artykule rozumieniu Michela Foucaulta.The article addresses the complex issue of female sexuality in modern Iran. For all the discriminatory laws in the Islamic Republic, a variety of traditional and modernistic sexual discourses have developed playing an important role in the current political and social debates. Given the contradiction between the Islamic openness to sexual needs of humans and the oppressive policy towards heterosociality in the public sphere, sharia can hardly be left without interpretation in the changing realms of the Iranian society of today. The author argues that in some areas the state has been less restrictive than the conservative society. Having established the links between female sexuality and the cultural concepts of honour and social position (nāmus, āberu, heisiyat), the article reveals the fears and tensions in this field caused by the coexistence of traditional regulations, social changes and the release of female sexuality from the spatial control. Since the female libido is perceived as potentially destructive and the best interest of the family as depending on fertility, women find themselves in the center of the discourse of power, very much as in Michel Foucault’s terms applied in the article