Etyka i ekonomia : moralne podstawy gospodarki rynkowej

Celem artykułu jest zbadanie zastosowania reguł etyki do analizy gospodarki rynkowej, tak jak przedstawia się ono w ramach współczesnej liberalnej filozofii politycznej. Stosowane tu narzędzia metodologiczne zaczerpnięte zostały z teorii wyboru publicznego, która łączy rozważania teoretyczne z przykładami empirycznymi i ma na celu formułowanie wniosków normatywnych. Analiza relacji między etyką i rozwojem gospodarczym obejmuje m.in. etyczne uzasadnienie podstawowych pojęć gospodarki rynkowej, konkurencji i własności prywatnej, a także ocenę roli zasad etycznych w gospodarce jako alternatywnych wobec wywieranego przez państwo przymusu. W konkluzji stwierdza się, że teoria wyboru publicznego umożliwia nie tylko ocenę obecnego stanu gospodarki rynkowej, ale także oferuje diagnozę obecnego kryzysu gospodarczego.The goal of this paper is to examine the application of ethics to the market economy as it is presented in the framework of the contemporary liberal political philosophy. The methodological tools employed here are taken from the theory of public choice, which combines theoretical investigations with empirical examples and aims to formulate normative propositions. The analysis of relationships between ethics and economic development include the ethical justifi cation of the basic notions of the market economy, i.e. competition and private property, as well as the evaluation of the role of ethical rules as complementary to the coercive state. In conclusion, it is argued that public choice theory allows not only for the assessment of the present stage of the market economy but also offers an important diagnosis of the recent economic crisis