James joyce’un yeni mitografik yazımı: ulysses romanında yeni mitolojik anlatım

Myths have inspired interest in various ways throughout the history of mankind. Once a product of oral tradition, they were transferred into written form, which threatened the polyphonic and multifaceted nature of myths. Seeing the power of myths on societies and fixing their meaning into a single dimension, dominant worldviews of different ages imposed ideological characters on myths. 20th century literary theorist Roland Barthes broadened the meaning of the word “myth” by emphasizing its ideological aspect, open to manipulation, and regarded myths as the source of “metanarratives”, supporting the discourses of dominant ideologies. Literature and myths have always had close connection. Employment of myths in literature became a rising trend once more at the beginning of the 20th century as a device for restoring order in reaction to the negative consequences of modernism both on the societies and individuals. T.S. Eliot introduced the “mythical method” and praised James Joyce’s Ulysses as a perfect literary example of it as it offers the timeless realm and authority of myth as an alternative to the chaos of history. However, this study aims to prove that Joyce’s employment of Homer’s Odyssey myth has a subversive attitude in contrast to Eliot’s understanding. Joyce subverts the great epic of the western world as well as political, religious and cultural “myths”, in a Barthesian sense, which are imposed on Ireland by the British Empire, the Catholic Church and the patriarchal western tradition. Joyce believes that the repression and limitations caused by these authorities over Ireland prevent both the country and its people from a peaceful atmosphere and any development that would move them towards a better future. Thus, he subverts and rewrites these myths in a parodical way so that he can create a national epic based on flexibility in matters related to religion, nationalism and cultural values, tolerance for diversity and celebration of human imperfection Mitler insanlık tarihi boyunca pek çok açıdan ilgi çekici olmuşlardır. Bir zamanlar sözlü geleneğin parçası olan mitlerin yazılı hale getirilmeleriyle çoksesli ve çok boyutlu yapıları tehdit altına girmiştir. Mitlerin toplumlar üzerindeki etkisini gözlemleyen ve anlamlarını tek boyuta indirgemeyi hedefleyen, farklı çağlardaki egemen dünya görüşleri mitlere ideolojik bir karakter empoze etmiştir. 20.yy edebi eleştirmeni Roland Barthes manipülasyona açık ideolojik yönünü vurgulayarak “mit” kelimesinin anlamını genişletmiş ve mitleri egemen ideolojilerin söylemlerini destekleyen “üstanlatılar”ın kaynağı olarak görmüştür. Edebiyat ve mitler daima yakın ilişki içinde olmuşlardır. Mitlerin edebiyat alanında yer bulması 20.yy başında yeniden artan bir eğilim olarak ortaya çıkmış ve modernizmin hem toplumlar hem de bireyler üzerinde oluşturduğu olumsuz sonuçlara tepki olarak düzeni yeniden sağlamak amacıyla bir yöntem olarak kullanılmışlardır. T.S. Eliot “mitsel yöntem” olarak adlandırdığı yöntemi öne sürmüş ve James Joyce’un Ulysses’ini bu yöntemin mükemmel bir edebi örneği olarak övmüştür. Eliot’a göre, Ulysses tarihin yarattığı karmaşaya alternatif olarak mitlerin zamansız ve otoriter dünyasını sunmaktadır. Ancak, bu çalışma Joyce’un Homer’e ait Odessa mitini Eliot’un iddia ettiğinin aksine, otoriteyi sağlamlaştırmaktansa yıkıcı bir anlayışla, ele aldığını kanıtlamayı amaçlamaktadır. Joyce Batı dünyasına ait bu epik metni ve İrlanda’ya Britanya İmparatorluğu, Katolik Kilisesi ve ataerkil batı geleneği tarafından empoze edilen politik, dini ve kültürel “mitleri” Barthes’ın anlayışıyla yıkıma uğratmayı hedeflemiştir. Joyce bu otoriteler tarafından İrlanda’ya uygulanan baskı ve sınırlandırmaların hem ülke hem de insanları için barışçıl bir ortama ve kendilerini daha iyi bir geleceğe taşıyacak tüm gelişmelere ulaşma imkanını engellediğine inanmaktadır. Bu nedenle, Joyce bu mitleri yıkıp kendi görüşleri doğrultusunda parodi yöntemiyle yeniden yazmıştır. Amacı dini, milli ve kültürel değerler bağlamında esnekliğe dayanan, çeşitliliği ve insani kusurları hoş gören bir ulusal destan yaratmaktır