The Bannerman Of Anglican Church In The Ottoman Empire: Church Missionary Society-Its Foundation, Structure And Publications - I

Anglo-Sakson misyonerlik faaliyetlerinin Osmanlı-İngiliz ilişkilerinin gelişim sürecinde oynadıkları belirleyici rol, en büyük Protestan cemiyetlerinden biri olan Church Missionary Society’nin imparatorluktaki faaliyet alanının yaygınlığıyla açık bir biçimde sergilenmektedir. Sanayileşme süreciyle birlikte güç dengelerindeki kaymalardan ötürü bir taraftan Akdeniz’in kontrolü imparatorluğun elinden giderek çıkarken, diğer taraftan İngiltere’nin XVI. yüzyıldan itibaren Fransa’yla devam eden mücadelesi, 1871’de birliğini kurarak güçlü bir devlet haline gelen Almanya’nın da devreye girmesiyle, XIX. yüzyılda daha karmaşıklaşmıştır. Artık İngiltere her türlü tehditi, fırsatı, çatışma ve işbirliği olanaklarını bölgenin en önemli aktörü haline gelmek amacıyla değerlendirmeye başlamıştır. Anglikan Kilisesi’nin faaliyetleri, misyon bölgelerinin ilgili ülke tarafından nüfuz alanı haline getirilmesini kolaylaştırması itibarıyla Britanya İmparatorluğu açısından giderek daha kârlı ve siyasi iktidarlarca desteklenen bir mahiyet kazanmıştır. Bu bağlamda, imparatorluğun Arap vilayetlerinde en etkin olarak faaliyet göstermiş bir misyonerlik cemiyetinin teşkilat yapısının ve misyon anlayışının ne olduğunun, bu anlayışı ifade etmek için geliştirdiği argümanların araştırılması, ülkemizde gündemdeki yerini kaybetmemiş olan misyoner hareketlerinin daha iyi değerlendirilmesi açısından gereklidir.The determining role played by Anglo-Saxon missionary activities during the development process of the Ottoman-British relations is explicitly displayed by the prevalence of Church Missionary Society’s activities in the empire, which is one of the largest Protestant communities. Due to the shifts in the balance of power as a result of industrialization process, on one side the empire gradually lost its control over Mediterranean Sea, on the other hand the ongoing struggle of Britain against France as from XVI century became more complex in XIX century after Germany became a powerful state and came into play establishing its unity. Britain started to make use of any threats, opportunities, possibilities of conflict and co-operation in order to become the most important actor in the region. As the activities of the Anglican Church facilitated the mission areas to turn into the domain of the country concerned, it gained a nature that became increasingly more profitable for the British Empire and that was supported by political leaders. In this context, it is necessary to research the organizational structure and mission understanding of missionary societies that worked most effectively in Arab provinces of the empire, and the arguments developed to identify this understanding for the purposes of better assessment of the missionary movement that has not yet lost its place in our country’s agenda