Türkiye'de bireysel emeklilik fonlarının performans değerlendirmesi

Sosyal güvenlik sistemleri ülkelerin gelişmişlik düzeyleri hakkında ipuçları veren önemli unsurlardan biridir. Nitekim ülkeler değişen insan ihtiyaçları ve çağın gerekleri ile paralellik gösterecek düzeyde sosyal güvenlik sistemlerinin verimliliğini ve etkinliğini artırmaya yönelik çalışmalar yürütmüşlerdir. Nüfusun yaşlanmasına paralel olarak, dünyanın birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkesinde kamu sosyal güvenlik sisteminin yükü artmış ve bu durum ülkeleri aşamalı sosyal güvenlik sistemlerinin uygulanmasına yönlendirmiştir. Bireysel emeklilik sistemleri (BES) de bu düzenlemelerden birisidir. Bu sistemin temel amacı sosyal güvenlik kurumuna yardımcı olarak bütçedeki sosyal güvenlik primi yükü azaltmak, tasarrfuflarn yatırıma dönmesini sağlamak ve bireylere emeklilik dönemlerinde refah düzeyi yüksek bir hayatı sunabilmektir. Ayrıca ülkelerin finansal piyasalarında değerlendirilen bu fonlar ülke ekonomilerine uzun vadede kaynak sağlayarak ekonomik kalkınmaya katkı sunarak sermaye piyasalarının gelişmesine ve derinleşmesine imkân tanımaktadır. Bu amaçla, BES kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak gönüllü katılım esasına göre işlemektedir. Çalışmada; 2001 yılında Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunun yürürlüğe girmesi sonrası 27 Ekim 2003 de ilk emeklilik ürünün katılımcılara sunulmasından itibaren sistemin tarihçesi, işleyişi ve gelişimi aktarılmakta ve Türkiye’deki gelişimin dünya ülkeleri ile özellikle G20 ülkeleri içerisinde yer alan Almanya, Amerika, Fransa, İngiltere ve Kanada gibi GSYH’sı yüksek olan ülkelerle karşılaştırılarak Bireysel Emeklilik Sisteminin ekonomik büyüme ve gelişmeye katkıları üzerinde durulmaktadır. Çalışmada ayrıca Türkiye deki emeklilik yatırım fonlarının performans analizi yapılarak detayları ile incelenmiştir. Özellikle birçok emeklilik fonunun Dünya üzerinde ciddi bir sermaye birikimi olarak değerlendirildiği ve devletlerin uluslararası piyasalarda söz sahibi olmalarında etkin bir rol oynadığı gerçeği yanında bireysel yatırımcıların yatırım yapma konusunda her geçen gün bilinçlenmesi ve bireysel emeklilik fonlarının hanehalkı için önemli bir yatırım aracı olarak konumlanmış olması hususları göz önüne alındığında ülkemizdeki fonların analizi daha da büyük bir önem kazanmaktadır ve performanslarının değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Çalışmamızda yatırımcılar ve konu ile ilgili taraflar için yapılan performans analizinin yol gösterici olması hedeflenmekte olup emeklilik fonlarının performansını etkileyen faktörler panel regresyon analizi yardımıyla ortaya konulmuştur.Social security systems are one of the leading indicators that provide clues as to a country’s level of development. Indeed, countries have commissioned studied that aim at increasing the efficiency and effectiveness of their social security systems in parallel with the changing needs of people and the requirements of the age. The public sector social security burden has increased in parallel with aging populations in many developed and developing countries, prompting countries to adopt a tiered social security system. The Individual Pension System (IPS) is one such arrangement. The main purpose of this system is to assist the social security institution by reducing the social security premium burden, to ensure that savings are turned into investments, and to offer individuals a high level of wealth in their retirement. Furthermore, these funds are utilized in countries’ financial markets, making it possible for the capital markets to develop and grow in depth by contributing to economic development by providing national economies with long-term funding. To this end, IPS operates on the basis of voluntary contribution supplementary to the public social security system.This study will detail the history, operation, and development of the system as of 27 October 2003, when the first pension product was offered to contributors after Law Number 4632 on Individual Pension Savings and Investment System went into effect, and will focus on how the Individual Pension System has contributed to economic growth and development by comparing development in Turkey with other countries, particularly those G-20 countries with high GDPs such as Germany, the United States, France, the United Kingdom, and Canada. The study also examines the performance of the private pension funds in Turkey in detail by making a performance analysis. In particular, when it is considered that many pension funds are treated as a serious accumulation of capital in the world and play an active role in states having a say in the international markets, not to mention the fact that individual investors are becoming increasingly knowledgeable about making investments and that private pension funds have been places as a significant investment tool for the household, it becomes even more important to analyze the funds in our country and to evaluate their performance. The goal in our study is for the performance analysis to act as a guide for investors and interested parties, and the factors that affect the performance of pension funds have been revealed through panel regression analysis