III. Selim Dönemi Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa ve Hace Ayşe Sultan vakıflarının Osmanlı Devleti’nin sosyo-ekonomik hayatındaki yeri

“III. Selim Dönemi Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa ve Hace Ayşe Sultan Vakıflarının Osmanlı Devleti’nin Sosyo-Ekonomik Hayatındaki Yeri” konusu incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma önsöz, özet, giriş, dört bölüm, sonuç, ekler ve kaynakçadan oluşmaktadır. Giriş kısmında vakıfların önemi tarihsel bilgiler eşliğinde anlatıldı. Osmanlı Devleti açısından vakıfların taşıdığı değer vurgulandı. İktisat Tarihi açısından vakıf çalışmalarının kıymetine dikkat çekildi. Tez konusunun hangi aşamalardan geçerek belirlendiği dile getirildi. Tezi çalışırken karşılaşılan güçlükler üzerinde duruldu. Birinci bölümde; vakıfların genel tanımı ve çeşitleri, sosyo-ekonomik fonksiyonları, idare sistemi, hukukî yönü hakkında bilgiler verildi. İncelen üç vakfın vakfiyeleri tanıtıldı ve vâkıflarının biyografileri anlatıldı. İkinci bölümde; incelenen üç vakfın bünyesindeki eserler, vakıf çalışanları ve maaş ödemeleri hakkında bilgiler verildi. Üç vakfın hicrî (h.) 1203-1226/1788-1812 yılları arasındaki gelir ve giderleri üzerinde duruldu. Üçüncü bölümde; temel imaret kavramları üzerinde duruldu. III. Selim Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nin sosyo-ekonomik durumu anlatıldı. Ardından Osmanlı’da temel gıda mallarının iaşesi konusu ele alındı. Vakıflara bağlı imaretlerin harcama kalemleri aktarıldı ve bunların analizleri yapıldı. Dördüncü bölümde; Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa ve Hace Ayşe Sultan Vakıfları için tutulan hicrî 1212/1797-8 senesi bilançosunun ayrıntılı analizi yapıldı ve bu analizden çeşitli sonuçlar çıkarıldı. Sonuç kısmında ise incelenen üç vakfın idare, muhasebe, bilanço, ödeme ve borçlarda tek bir vakfa (Cağalzâde Vakfı) dönüştüğü anlatıldı. Cağalzâde Vakfı ile ilgili incelenen bilançolar üzerinden elde edilen ekonomik veriler sunuldu.“In the III.Selim Period Mihrimah Sultan, Rüstem Pasha and Hace Ayşe Sultan Waqfs The Role of the Ottoman State in the Socio-Economic Life\" has been studied. The study consists of preface, abstract, introduction, four chapters, conclusion, appendices and bibliography. In the introduction, the importance of waqfs was explained with historical information. The value of waqfs for the Ottoman State was emphasized. Attention was paid its value of waqfs studies in terms of Economic History. It was stated that the thesis topic was determined through which stages. The difficulties encountered while working on the thesis were emphasized. In the first part; The general definition and types of waqfs, their socio-economic functions, administrative system and legal aspects information about were given. The three waqfs examined and their charters were introduced and their fonders biographies were explained. In the second part; Information was given about the buildings of the three waqfs examined, their employees and their salary payments. The income and expenses of the three waqfs between the years hijri 1203-1226/1788-1812 were emphasized. In the third part; basic imaret (public kitchen) concepts were emphasized. The socio-economic situation of the Ottoman Empire during the III.Selim period was explained. Then, the issue of the provision of basic food goods in the Ottoman Empire was discussed. The expenditure items of the imarets affiliated to the waqfs were transferred and their analyzes were made. In the fourth chapter; A detailed analysis of the balance sheet of the year hijri 1212/1797-8 was held for the Mihrimah Sultan, Rüstem Pasha and Hace Ayşe Sultan waqfs, and various conclusions were drawn from this analysis. In the conclusion part, it was explained that the three waqfs examined turned into a single waqf (Cağalzâde Foundation) in terms of administration, accounting, balance sheet, payment and debts. The economic data obtained through the analyzed balance sheets regarding the Cağalzâde waqf were presented