Wika ng matalino o bobo?: Pagdalumat sa epekto ng ugnayang wika, uri, at identidad sa pagtinggin ng lipunang Plipino sa wikang Pilipino

Kaakibat ng pagdating ng mga Amerikano sa bansa noong panahon ng pananakop ang wikang Ingles at kaalinsabay nito ang pagturing ng mga Pilipino sa wikang Ingles bilang makapangyarihang wika at wika ng mga intelektwal. Bunsod nito, hidi maipakaila nakakaapekto ito sa pagtingin at pagpapahalaga ng mga Pilipino sa sarili nitong wika—ang Filipino. Dagdag dito, tila lumaki ang agwat ng pagtingin sa pagitan ng dalawang wikang ito sa pagpasok ng mundo sa panahon ng globalisasyon. Sa kasalukuyan, mababatid ang dualismong naghahari sa lipunan, lagging pinaglalaban ang Filipino sa Ingles. Kadalasang nakikitang wikang pangkalsada ang wikang Filipino ng mga Pilipino, samantala, wikang pangmatalino at nakapag-aral naman ang wikang Ingles. Patunay rito ang paggamit sa halos lahat ng asignatura sa paaralan ng wikang Ingles at pagpapatupad ng English speaking policy. Kung susuriin, nakakaapekto nga ba ang wika sa uri/estadong kinabibilangan at sa kalidad ng edukasyong tinatamasa? Kabalintunaan nito, nakakaapekto ba ang edukasyon sa uri at wikang ginagamit? Kung susuriin, itinuturing ang wika bilang identity at repleksyon ng kultura ng isang bansa. Ito ang tulay upang magkaroon ng komunikasyon at magkaisa ang mga tao. Samantala, pinaniniwalaan ang edukasyon bilang susi sa kaunlaran ng isang tao. Subalit, nakayon naman sa estadong kinabibilangan sa lipunan ang kalidad ng edukasyong natatanggap. Sa pamamagitan ng papel na ito, sinikap ng mananaliksik dalumatin ang uganayan ng wika sa uri/estado at edukasyon sa bansa. Sa kabilang banda, tiningnan din kung paano nakakaapekto ang ugnayan ng mga ito sa edukasyon sa bansa at sa pagtingin sa wikang Filipino ng lipunang Pilipino