Assessing of language development and working memory in children with hearing loss and normal hearing

Bu çalışmada, işitme kayıplı çocukların dil gelişimi ve çalışma belleği becerilerinin normal işiten yaşıtlarıyla karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya 5,0-8,11 yaş arasında koklear implant veya işitme cihazı kullanan işitme kayıplı 44 çocuk ve bu çocuklarla yaş ve cinsiyet bakımından eşleştirilmiş ek engeli olmayan normal işiten 44 çocuk olmak üzere, toplamda 88 çocuk dahil edilmiştir. Katılımcıların çalışma belleğini değerlendirmek için Çalışma Belleği Ölçeği (ÇBÖ) ve dil gelişimini değerlendirmek için Türkçe Okul Çağı Dil Gelişim Testi’nin (TODİL) üç alt testi (Resim-Sözcük Dağarcığı, Cümle Tekrar Etme ve Cümle Anlama) kullanılmıştır. Elde edilen veriler analiz edildiğinde işitme kayıplı çocukların TODİL üç alt testinde normal işiten yaşıtlarına göre daha düşük puan aldıkları ve aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. İşitme kayıplı çocukların, normal işiten çocuklarla çalışma belleği ölçeğinden aldıkları puanlar karşılaştırıldığınında ÇBÖ’nün Sözel Bellek ve Genel standart puanlarında anlamlı şekilde daha düşük puanlar aldıkları ve aradaki farkın anlamlı olduğu ancak Görsel Bellek alt alanında anlamlı farklılaşma bulunmadığı saptanmıştır. Çalışmada ayrıca dil gelişimi ve çalışma belleği becerilerinin, kullanılan amplifikasyon cihazına göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiş ve TODİL’in Resim Sözcük Dağarcığı alt testi dışında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Resim Sözcük Dağarcığı alt testinde koklear implant kullananlar işitme cihazı kullananlardan daha iyi performans göstermiştir. İşitme kaybı tanı konma yaşına göre (6 ay ve öncesi/ 6 ay sonrası) ve koklear implant yaşına göre (24 ay ve öncesi/ 24 ay sonrası) karşılaştırmalar yapıldığında ise erken tanılanan ve implantlanan katılımcıların TODİL ölçekli puanlarının sıra ortalamaları daha yüksek olmakla birlikte iki grup arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Bir diğer değişken olan özel eğitim merkezine başlama yaşına göre işitme kayıplı çocuklar 18 ay öncesinde ve sonrasında özel eğitime başlayan çocuklar olarak iki gruba ayrılarak analiz edilmiştir. 18 ay ve öncesinde özel eğitime başlayan çocukların sözcük dağarcığında daha iyi performans gösterdikleri bulunmuştur. Değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre işitme kayıplı çocukların ÇBÖ Sözel Bellek puanları ile TODİL Cümle Anlama ve Cümle Tekrar Etme arasında pozitif korelasyon bulunmuştur. Normal işiten çocukların ÇBÖ Sözel Bellek puanları ile TODİL Resim Sözcük Dağarcığı, Cümle Anlama ve Cümle Tekrar Etme arasında da benzer şekilde pozitif korelasyon elde edilmiştir. Sonuç olarak, işitme kayıplı çocukların normal işiten yaşıtlarıyla kıyaslandığında çalışma belleği ve dil becerilerinde daha düşük performans gösterdikleri ve bu becerilerin literatürle uyumlu şekilde birbirleriyle ilişkili olduğu bulunmuştur. Çalışma belleği becerileri dili anlama, akıl yürütme, öğrenme, okuma ve yazma becerilerinin ve dil gelişiminin yordayıcısı olduğu için işitme kayıplı çocukların eğitim programlarında dil becerilerinin yanı sıra çalışma belleği becerilerinin de desteklenmesi yararlı olacaktır.In the current study, it was aimed to evaluate the language development and working memory of children with hearing loss and to compare these results with their normal hearing peers. A total of 88 children who do not have any additional disabilities were included in the study, including 44 children with hearing loss between the ages of 5.0-8.11 and using cochlear implants or hearing aids, and 44 children with normal hearing who were matched for age and gender. In order to evaluate the working memory of the participants, Çalışma Belleği Ölçeği (ÇBÖ) was administered. Moreover to evaluate the language development, three subtests (Picture-Vocabulary, Sentence Repetition and Sentence Comprehension) of the Test of Language Development-Primary-Fourth Edition: Turkish Version (TOLD-P:4 Turkish) were used. When the obtained data were analyzed, it was found that children with hearing loss got lower scores in three subtests of TOLD-P compared to their normal hearing peers and the difference between two grups was found statistically significant. When the working memory scale scores of children with hearing loss were compared with the children with normal hearing, it was found that they got significantly lower standard scores in the Verbal Memory and General sub-areas of the ÇBÖ and the difference was significant. On the other hand, there was no statistically significant difference in the Visual Memory sub-area. In the present study, it was also examined whether language development and working memory skills differ according to the amplification device used. No significant difference was found except for TOLD-P’s Picture Vocabulary subtest. In the Picture Vocabulary subtest, cochlear implant users performed better than hearing aid users. When comparisons were made according to the age of hearing loss diagnosis (6 months and before / after 6 months) and cochlear implant age (24 months and before /after 24 months), the mean rank of TOLD-P scale scores of the participants who were diagnosed and implanted early was higher. However, but there was no statistically significant difference between two groups. Later, children with hearing loss were analyzed by dividing them into two groups according to the age of starting special education center as children who started special education before or after 18 months. It was found that children who started special education 18 months of age and before performed better in vocabulary. According to the results of the correlation analysis performed to determine the relationship between the variables, a positive correlation was found between ÇBÖ Verbal Memory scores of children with hearing loss and TOLD-P Sentence Understanding and Sentence Repetition. Similarly, a positive correlation was obtained between ÇBÖ Verbal Memory scores of children with normal hearing and TOLD-P Picture Vocabulary, Sentence Comprehension and Sentence Repetition. As a result, it was found that children with hearing loss show lower performance in working memory and language skills compared to their normal hearing peers. These skills found to be correlated with each other in accordance with the literature. Since working memory skills are predictors of language comprehension, reasoning, learning, reading and writing skills and language development, it would be beneficial to support working memory skills as well as language skills in education programs of children with hearing loss