1973 ve 2008 küresel ekonomik krizleri ve Türkiye ekonomik imalat sanayinin yapısal değişimine etkisi üzerine bir analiz

Bu çalışma, 1973 ve 2008 küresel ekonomik krizleri ışığında Türkiye imalat sanayinin yapısal dönüşümünün temel dinamiklerini araştırmaktadır. Bu doğrultuda, ilk olarak Türkiye ile seçilmiş gelişmiş (merkez) ülkelerde imalat sanayinin genel görünümü tartışmaya açılmıştır. İkinci olarak da, Türkiye sanayinin genel görünümünün büyük firmalar üzerinden detaylı bir analizini yapmak için İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından derlenen Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’na ilişkin üretim ve satış değeri, katma değer, ücretli çalışan sayısı, ihracat temel istatistikleri incelenmiştir. Çalışmanın bulguları, Türkiye’de imalat sanayinin merkez ülkelerin birikim krizlerinden gecikmeli etkilendiğini fakat büyük işletmeler üzerinde kriz etkisinin merkez ülkelerle eş anlı olarak izlenebildiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, Türkiye’de imalat sanayi krizlerin ardından üretimin sektörel dağılımı bağlamında değişse de, üretimin ithalat bağımlılığı, küçük işletmeye dayanan üretim yapısı, düşük ve orta teknoloji içerikli imalat sanayide uzmanlaşma gibi temel yapısal problemlerin henüz aşılamadığı görülmektedir.This study investigates the main dynamics of structural transformation of Turkey's manufacturing industry in the light of two economic crisis of world economy in 1973 and 2008. In this respect, first, general view of the manufacturing industry in the developed (core) economies and Turkey has been compared and opened to debate. Secondly, “Turkey’s Top 500 Industrial Enterprises Survey” compiled by Istanbul Chamber of Industry was opened to debate to make a detailed analysis over large companies in Turkey regarding production value, sales value, value added, number of workers and export value. Findings of the study revealed that there is a impact lag on general Turkey's manufacturing sector during crisis of capitalism in the core, but the effects of crisis on large industrial enterprises can be monitored simultaneously. In one hand the sectoral distribution of production in manufacturing changed after crisis, on the other hand import dependence of production, small business based production structure, and the basic structural problems, such as specialization in low and medium technology intensive production remained same