Adaptation of self-efficacy measure for sleep apnea into Turkish: Validity and reliability

Amaç: Bu araştırma Weaver ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilen Uyku Apnesi Öz Yeterlilik Ölçeği'nin (SEMSA) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Araştırma metodolojik tipte olup örneklemi Eylül 2020-Temmuz 2021 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Uyku Labaratuvarına başvuran ilk kez obstruktif uyku apne sendromu (OUAS) tanısı alan ve CPAP tedavisi uygun görülen 147 birey oluşturmuştur.Veriler Birey Tanılama Formu ve Uyku Apnesi Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Ölçeğin geçerlik aşamalarında öncelikle dil geçerliği sağlanmış Kapsam geçerliği Lawshe tekniği kullanılarak sağlanmıştır. Geçerlik analizlerinde açıklayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi, güvenirlik analizlerinde ise iç tutarlık ve test-tekrar test analizleri uygulanmıştur. Bulgular: Uyku Apnesi Öz Yeterlilik Ölçeği'nin kapsam geçerlik indeksi 0,96 olarak hesaplanmıştır. Yapı geçerliği aşamasında uygulanan açıklayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen üç alt boyutun toplam varyansın %53,168'ini açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,855, Barlett küresellik testi sonucunda χ2=2159,582 olarak elde edilmiştir (p<0,001). İki aşamalı olarak gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre elde edilen uyum indeksleri χ2/sd: 454,50/294=1,545, CFI:0,96, NFI: 0,91, NNFI: 0,96, RMSEA: 0,061, SRMR:0,069 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen madde faktör yüklerinin ise 0,44 ile 0,94 arasında değer aldığı saptanmıştır. Güvenirliğin sağlanması amacı ile yapılan iç tutarlık analizinde ölçeğin tümünün cronbach α katsayısı 0,900 bulunmuştur. Test-tekrar test analizi kapsamında yapılan ölçümlerin ilişkili olduğu ve aradan geçen zamanda tutarlı sonuçlar elde edildiği sonucuna ulaşılmıştır (p<0,01). Sonuç: Uyku Apnesi Öz Yeterlilik Ölçeği'nin Türk toplumu için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu saptanmıştır.Objective: This research has been done to test the validity and reliability of the Turkish version of the Self-Efficacy Measure for Sleep Apnea (SEMSA) developed by Weaver et al. (2003). Method: As a methodological type, the research sample consisted of 147 individuals who applied to the Ege University Medical Faculty Chest Diseases Sleep Laboratory between September 2020 and July 2021 and were diagnosed with obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) for the first time and were approved for CPAP treatment. Data were collected by face-to-face interview technique using Individual Diagnosis Form and Self Efficacy Measure for Sleep Apnea. In the validity stages of the scale, language validity was primarily ensured, and content validity was ensured by using the Lawshe technique. Explanatory factor analysis and confirmatory factor analysis were used in validity analyses, and internal consistency and test-retest analyzes were used in reliability analyses. Findings: The content validity index of the Self Efficacy Measure for Sleep Apnea was calculated as 0.96. The three sub-dimensions obtained as a result of the explanatory factor analysis applied during the construct validity phase was concluded to explain 53,168% of the total variance. Kaiser-Meyer-Olkin value was 0.855 and it was obtained as χ2=2159,582 as a result of Barlett sphericity test (p<0.001). The fit indices obtained according to the results of confirmatory factor analysis carried out in two stages were calculated as χ2/sd: 454,50/294=1,545, CFI:0,96, NFI: 0,91, NNFI: 0,96, RMSEA: 0,061, SRMR:0,069. The item factor loads obtained as a results internal consistency analysis performed to ensure reliability, the Cronbach α coefficient of the entire scale was found to be 0.900. It was concluded that the measurements made within the scope of test-retest analysis were found to be related and consistent results were obtained in the intervening time (p