Evaluation of visceral adiposity index, body shape index, lipid accumulation index,triglyceride-glucose index and hepatic elastography (fibroscan) correlation in adult patients with lipodystrophy

AMAÇ: Lipodistrofi nadir görülen, yağ doku dağılımında anormalliklerle seyreden, şiddetli insülin direnci bulguları ile karakterize bir hastalık grubudur. Özellikle kalıtsal lipodistrofi alt tiplerinde; şiddetli insülin direnci, metabolik sendrom kriterleri ile birlikte alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı (ADYKH) görülmektedir. Günümüzde; insülin direnci, ADYKH ve kardiyometabolik risk belirteci olarak yeni kullanılmaya başlanan basit matematiksel indeksler mevcuttur. Çalışmamızda Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi (EÜTF) Hastanesi Endokrinoloji polikliniğinde takip edilen erişkin yaş lipodistrofi hastalarında, geriye dönük olarak metabolik risk öngörüdürücü bu indekslerin, ADYKH tespit etmede kullanılan güvenilir bir yöntem olan hepatik elastografi ile korelasyonuun değerlendirilmesi amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM: Çalışmamıza EÜTF Hastanesi Endokrinoloji polikliniğinde; Ocak 2010 - Haziran 2021 tarihleri arasında takip edilen; 18 yaşını doldurmuş, HIV enfeksiyonu olmayan 29 erişkin lipodistrofi hastası (11'i konjenital jeneralize lipodistrofili-KJL, 18'i familyal parsiyel lipodistrofili-FPL); elektronik hasta dosyaları üzerinden dahil edildi. EÜTF Hastanesi Endokrinoloji polikliniğinde DM tanısı ile takipli ve Amerikan Karaciğer Hastalıkları Araştırma Birliği (American Association for the Study of Liver DiseasesAASLD) 2018 tanı kriterlerine uygun ADYKH olan 11 hasta dosyası; lipodistrofinin alt grubu olan; familyal parsiyel lipodistrofilere kontrol grubu olarak alındı. Toplamda 40 elektronik hasta dosyası çalışmaya dahil edildi. Hastaların demografik verileri, antropometrik ölçümleri, biyokimyasal sonuçları, hemogram verileri, karaciğer ultrason ve fibroscan değerleri kaydedildi. Hastalar için vücut kitle indeksi (VKİ), viseral adipozite indeksi (VAİ), lipid akümülasyon indeksi (LAİ), vücut şekil indeksi (VŞİ), trigliserid-glukoz indeksi, ADYKH fibrozis skoru, aspartat aminotransferaz-platelet oranı indeksi (APRI), fibrozis-4 skoru (Fib4) hesaplandı. Ek hastalıkları, kullandıkları ilaçlar, fertilite, anne baba akrabalık durumları kaydedildi. BULGULAR: Çalışmamızda lipodistrofilerin alt grubu olan FPL (n=18) grubunda antropometrik ölçümlerde; ortalama kilo 67.1 ± 11.3 kg, VKİ 25.4 ± 3.2 kg/m2 , bel çevresi 92.6 ± 8.7 cm saptandı. Diyabetik ve alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı olan kontrol grubunda ix ise ortalama kilo 76,1±7 kg, vücut kitle indeksi 30,1±3,9 kg/m2, bel çevresi 101,1±4,3 cm saptandı. İki grup arasında antropometrik ölçümlerde bel çevresi (p= 0,002), kilo (p= 0,025) ve vücut kitle indeksi ölçümlerinde (p= 0,002) ile istatistiksel anlamlı fark saptandı. Trigliserid düzeyleri FPL grubunda ortalama 653,2±423,6 mg/dl tip 2 diyabete göre anlamlı yüksek bulundu (p <0,001). FPL grubunda HDL-K ortalaması 32,2±9,5 mg/dl, tip 2 diyabet grubunda ise 43,2±5,5 mg/dl ile daha yüksek seviyelerde saptandı. HDL-K düzeyleri FPL grubunda daha düşük olduğu görüldü. İstatistiksel olarak tip 2 diyabet grubu ile anlamlı fark saptandı (p=0,001). Hba1c (glikozillenmiş hemoglobin a1c) ortalaması FPL grubunda %8,5 ±2,2 saptandı. FPL grubunda, hba1c tip 2 diyabet grubuna göre anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p=0,011). ADYKH fibrozis skoru; ortalama -2,3±0,7, tip 2 diyabet grubunda ortalama -1,3±1 ve her iki grup karşılaştırıldığında (p= 0,004) istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. FPL grubunda ortalama APRİ (aspartat aminotransferaz/platelet oranı indeksi) 0,2±0,1, tip 2 diyabet grubunda ise APRİ indeksi 0,3±0,1 bulundu ve iki grup arasında (p=0,034) istatistiksel anlamlı fark saptandı. FPL grubunda FIB4 skor ortalaması 0,6±0,2, tip 2 diyabet grubunda FİB-4 (fibrozis 4) skor ortalaması daha yüksek 1,04±0,44 (p=0,007) bulundu. Yine FİB-4 skorunda da iki grup arasında istatistiksel anlamlı fark saptandı (p=0,007). KJL, FPL ve Tip 2 Diyabet gruplarının ADYKH fibrozis skoru, APRİ, FİB-4, viseral adiposite indeksi, vücut şekil indeksi, lipit akümülasyon indeksi, disfonksiyonel adiposite indekslerinin korelasyonu istatistiksel olarak değerlendirildiğinde; vücut şekil indeks dışında tüm indeksler arasında yüksek veya çok yüksek pozitif korelasyon saptandı. SONUÇ: Lipodistrofi; şiddetli insülin direnci ve komplikasyonları ile karakterize nadir bir hastalık grubudur. Alkol-dışı yağlı karaciğer hastalığı ve ilerlemesi halinde gelişecek siroz ve komplikasyonları bu hasta grubunda en önemli morbidite ve mortalite nedenleri arasındadır. Günümüzde kullanılan metabolik komplikasyonları ve karaciğer fibrozisini öngördürücü çeşitli indeks ve skorlar, lipodistrofi hastalarında da metabolik komplikasyonları belirlemede ve özellikle şiddetli insülin direnci ile karakterize olan tip 2 diyabetli hastalarla ayırıcı tanıda işlevsel olabilir.OBJECTIVE: Lipodystrophy is a rare disease group, characterized by abnormalities in adipose tissue distribution and severe insulin resistance findings. Especially in hereditary lipodystrophy subtypes, severe insulin resistance, fatty liver with metabolic syndrome criteria and non-alcoholic fatty liver disease are seen. Today, there are simple mathematical indices that have just started to be used as indicators of insulin resistance, non-alcoholic fatty liver disease and cardiometabolic risk. Evaluation of correlation with hepatic elastography is intended, which is a reliable method used to detect non-alcoholic fatty liver disease, by calculating these retrospective metabolic risk predictors in adult lipodystrophy (non-HIV positive) patients followed in the Endocrinology Polyclinic of Ege University Medical Faculty (EUMF) Hospital. MATERIALS and METHOD: In our study, 29 adult lipodystrophy patients who were over 18 years old and had no HIV infection and were followed up in Ege University Hospital Endocrinology outpatient clinic between January 2010 and June 2021; were included via electronic patient file. Files of 11 patients with non-alcoholic fatty liver, who were followed up in the EUTF Endocrinology outpatient clinic, were diagnosed with diabetes in accordance with the 2018 diagnostic criteria of the American Association for the Study of Liver Diseases (AASLD); were taken as a comparison group to familial partial lipodystrophy. A total of 40 electronic patient files were included in the study. Demographic data, anthropometric measurements, biochemical and hemogram data, liver ultrasound and liver fibroscan values of the patients were recorded. Visceral adiposity index, lipid accumulation index, body shape index, triglyceride-glucose index, non-alcoholic fatty liver disease fibrosis score, AST-platelet ratio index, fibrosis-4 index were calculated. Comorbidities, medications, fertility, and parental consanguinity were recorded. RESULTS: In our study, anthropometric measurements in the FPL (n=18) group, which is a subgroup of lipodystrophy; mean weight was 67.1±11.3 kg, body mass index was 25.4±3.2 kg/m2, waist circumference was 92.6±8.7 cm. In the control group with diabetic and non- xi alcoholic fatty liver disease, mean weight was 76.1±7 kg, body mass index was 30.1±3.9 kg/m2, and waist circumference was 101.1±4.3 cm. A statistically significant difference was found between the two groups in anthropometric measurements of waist circumference (p=0.002), weight (p=0.025) and body mass index (p=0.002). Triglyceride levels were found to be significantly higher in the FPL group compared to type 2 diabetes, with an average of 653.2±423.6 mg/dl (p