Bazı Cicer (nohut) türleri üzerinde taksonomik ve morfolojik araştırmalar

Bu araştırmada Türkiye'de doğal yayılış gösteren Cicer bijugum K.H.Rech. ve C.arietinum L un kültür varyeteleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar şunlardır: Bu araştırmada C.arietinum L.türünün 12 kültür varyetesinin morfolojik özelliklerine göre revizyonu yapılmış ve aşağıdaki seksiyonlarda toplanmıştır. A) Oriente ırkı: cv.turcico-brunneum G.Pop. cv. turcico-fulvum G.Pop. B) Asiaticum ırkı: cv.turcico-lateritium G.Pop. cv.turcico-nigritum G.Pop. cv. turcico-sublutescens G. Pop. et A. Pavl. cv. turcico-brunneo-violaceum G. Pop. C)Mediterraneum ırkı: cv. hispanico-flavescens G. Pop. cv. hispanico-albo-testaceum Prosorova. cv.hispanicosubflavescens G. Pop. et A. Pavl. D)Eurasiaticum ırkı: cv.turcico-castaneum G. Pop. cv. turcico-rubescens G. Pop. cv. turcico-eborinum G. Pop. Bunların C.arietinum L.cv.turcico-nigritum G.Pop'un Elazığ ili tarım alanlarından temin ettiğimiz örnekler arasında bulunduğu ve C.arietinum L.cv.hispanico-albo-testaceum prosorova'nın Bursa, Orhaneli, Okçular köyünde diğer tarım formları ile karışık halde kültür edildiği Türkiye'de ilk defa saptanmıştır. C.bijugum K.H.Rech.yurdumuzun Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, Kuzey Anadolu bölgesinde Giresun, Şebinarahisar'da doğal yayılış gösterdiği saptanmıştır. Ancak Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetişen örneklerin tohum kabukları düz kirli bej, Kuzey Anadolu bölgesinde yetişenlerin tohum kabukları mozaik şeklinde siyah benekli kirli bej rengindedir.Yapılan incelemelerde araştırmada anılan tüm Cicer formlarının polenler "Trikolporat" tiptedir.Yapılan istatistiki çalışmalar sonucu C.arietinum L.cv.turcico-fulvum G.Pop ve C.arietinum L.cv.turcico-brunneum G.Pop kültür varyetelerinin yurdumuzda doğal yetişen C.bijugum K:H:Rech. İle aynı grupta olduğu görülmüştür. Bu nedenle C.bijugum K:H:Rech ve bu kültür varyeteleri arasında elde ettiğimiz biyometrik verilere göre bir benzerlik olduğu anlaşılmıştır. Yapılan karyolojik çalışmalarda C.arietinum L:,C.bijugum K.H.Rech ve C.pinnatifidum Jaub.et Spach türlerinde kromozom sayısının 2n=16 olduğu görülmüştür.Türlerin polen ana hücrelerinde Meiosis bölünmenin Diploten ve Diakinesis safhalarında nukleolusa yapışık iki kromozom olduğu izlenmiş, bu nedenle bu üç türde bir çift satellitli kromozomun bulunduğu sonucuna varılmıştır. C. Arietinum L. un bazı kültür varyetelerinde polen ana hücrelerinin meiosis bölünmesinde normal "bivalent"ler yanında "univalent" kromozomlara da rastlanmıştır. Yukarıda belirtilen bölgelerde doğal yetişen C. Bijugum K.H.Rech. polen ana hücrelerinde meiosis bölünmesinin düzenli olarak görülmesine karşılık, yurdumuzun pek çok yerinde doğal olarak yetişen C. Pinnatifidum Jaub.et Spach türünde ender olarak kromozom sayıları değişik polen ana hücrelerine rastlanmıştır