Relationship between attachment styles and social media addiction: The mediating role of dysfunctional metacognitive beliefs

Güvensiz bağlanma stilleri psikiyatrik rahatsızlıklar için bir risk faktörü olarak belirmektedir. Güvensiz bağlanma stilleri olan kaygılı bağlanma stili ve kaçınmacı bağlanma stili psikopatolojiye yatkınlık sağlamasının yanı sıra bireylerde oluşabilecek psikiyatrik rahatsızlıkların sürmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Teknolojiyle ilişkili bir bağımlılık olan sosyal medya bağımlılığında da, bağlanma stillerinin rolü görülmektedir. Sosyal medya bağımlılığı kendisini sosyal medya sitelerinde aşırı vakit geçirme, duygu durumunu düzenlemek için sosyal medya kullanma, sosyal medya sitelerine girmek için yoğun bir istek duyma özellikleriyle gösteren bir davranışsal bağımlılıktır. Bağlanma stilleri ve sosyal medya bağımlılığı arasında ilişkiyi inceleyen çalışmalarda, güvensiz bağlanma stillerinin sosyal medya bağımlılığı ile anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu görülmektedir. Bağlanma stilleri ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışırken başka faktörlerin de etkisi incelenmiştir. Bu faktörlerden birisi de üstbiliştir. Üstbiliş "düşünmek üzerine düşünmek" olarak ifade edilebilir. Bağlanma stilleri ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkide üstbilişin rolüne değinen çok fazla çalışma mevcut değildir. Buradan hareketle mevcut çalışma, bağlanma stilleri ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkiyi incelerken, aynı zamanda bu ilişkide üstbilişlerin aracı rolünü araştırmayı amaçlamıştır. Çalışma içerisinde hem kaygılı bağlanma stilinin hem de kaçınmacı bağlanma stilinin sosyal medya bağımlılığı ile ilişkisinin olduğu ve işlevsel olmayan üstbilişsel inançların aracılık rolü gördüğü beklenmiştir. Pandemi koşullarından ötürü ulaşılabileni örnekleme yöntemi seçilerek veriler çevrimiçi ortamlarda toplanmıştır. Çalışma kesitsel yöntem seçilerek yapılmıştır. Çalışmaya toplam 701 kişi katılmıştır. Verilerin normal dağılımının test edilmesi için Skeewness ve Kurtosis değerlerine bakılmıştır. Ortalamalar arasındaki farka bakmak için varyans analizleri kullanılmıştır. Kategorik değişkenlerin sosyal medya bağımlılığına olan etkisini incelemek için t-testi kullanılmıştır. Yaş, meslek, anne ve babanın eğitim durumlarıyla çalışma değişkenlerinin incelenmesi amacıyla tek yönlü varyans analizi ve Tukey HSD analizi kullanılmıştır. Sosyal medya kullanım sürelerinin çalışma değişkenleriyle olan ilişkisini analiz etmek için basit doğrusal regresyon kullanılmıştır. Çalışma değişkenleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla Pearson Korelasyon testi uygulanmıştır. İşlevsel olmayan üstbilişsel inançların aracı rolü SPSS Process eklentisi yardımıyla incelenemiştir. Tüm testler için istatistiksel anlamlılık düzeyi p<.01 veya p<.05 kabul edilmiştir. Katılımcıların yaş ortalaması 28.39 (SS:7.74)'dir. Araştırma örnekleminde yer alan katılımcıların %60.1 kadın, %39.8 erkek ve 0.1'i cinsiyet belirtmemiştir. Erkek katılımcıların yaş ortalaması 30.23 (SS: 8.81), kadın katılımcıların yaş ortalaması 27.19 (SS: 6.67)'dur. Katılımcıların %41.2 öğrenci, %58.8 öğrenci olmadığını bildirmiştir.Analizler sonucunda, kaygılı bağlanma stilinin (ß=.50, B=14.46, R²=.25, p<.000, LLCI=12.61, ULCI=16.31) sosyal medya bağımlılığı ile olan ilişkisinde üstbilişlerin orta düzey (η2=.11, LLCI=.07, ULCI=.15) aracılık etkisine, kaçınmacı bağlanma stilinin (ß=.19, B=6.10, R²=.04, p<.000, LLCI=3.78, ULCI=8.42) sosyal medya bağımlılığı ile olan ilişkisinde üstbilişlerin düşük düzey (η2=.08, LLCI=.05, ULCI=.11) aracılık etkisine sahip olduğu görülmüştür. Bulgular sonucunda, erken dönem bağlanma ihtiyaçları karşılanmayan bireylerin işlevsel olmayan üstbilişsel inançların da katkısıyla sosyal medya bağımlılığı için risk grubunda yer aldığı söylenebilir. Özellikle üstbilişsel inançların rolüne odaklanmak bireylerin psikolojik iyi oluşları için önem taşımaktadır.Insecure attachment styles occurs as a risk factor for psychiatric disorders. Anxious attachment style and avoidant attachment style which are part of insecure attachment styles not only provide disposition to psychopathology, but also they have very crucial role for continuation of psychiatric disorders. Also, they are playing role in social media addiction which is related to technology. Social media addiction is behavioral addiction which is reflecting itself as spending excessive time in social media, using social media to regulate mood, high demand to online social media sites. Studies that investigate the relationship between attachment styles and social media addiction has shown that there is significant relationship among them. While investigating the relationship between attachment styles and social media addiction, also researchers tries to analyze other factors. One of them is metacognition. Metacognition is defined as "thinking on thinking". There are not sufficient studies that focus on metacognition role in the relationship between attachment styles and social media addcition. Therefore, current research aims that investigating the role of metacognition in the relationship between attachment styles and social media addiction. In current research, we expected that both anxious attachment style and avoidant attachment style have a significant relationship with social media addicition and dysfunctional metacognitive beliefs has a mediating role in this relationships. Participants filled questionnaires in online platforms using convenience sampling method due to the pandemic conditions. We analyzed variables related to study with SPSS. Cross-sectional method has chosen to study. A total of 701 people participated in the study. Skeewness and Kurtosis values were checked to test the normal distribution of the data. Analyzes of variance were used to look at the difference between the means. The t-test was used to examine the effect of categorical variables on social media addiction. One-Way ANOVA and Tukey HSD analysis were used to examine the variables of age, occupation, educational status of parents, and employment. Simple linear regression was used to analyze the relationship of duration of social media use with study variables. Pearson Correlation test was applied to examine the relationship between study variables. The mediating role of dysfunctional metacognitive beliefs was examined with the help of SPSS Process. Statistical significance level p<.01 or p<.05 was accepted for all tests. The average age of the participants is 28.39 (SD: 7.74). 60.1% female, 39.8% male and 0.1% of the participants in the research sample did not specify gender. The mean age of male participants was 30.23 (SD: 8.81), and the average age of female participants was 27.19 (SD: 6.67). 41.2% of the participants reported that they are students and 58.8% are not. We found that in the relationship beetween anxious attachment style (ß=.50, B=14.46, R²=.25, p<.000, LLCI=12.61, ULCI=16.31) and social media addiction, metacognitions (η2=.11, LLCI=.07, ULCI=.15) have middle impact on this relationship and in the relationship between avoidant attachment style (ß=.19, B=6.10, R²=.04, p<.000, LLCI=3.78, ULCI=8.42) and social media addiction, metacognitions have low impact on this relationship. In the light of results, we may say that individuals whose early attachment needs are not met can be in risk group for social media addiction with contribution of dysfunctional metacognitive beliefs. Especially, focusing on metacognitive beliefs are important to individual's psychological well being