The effect of nursing students' education on early diagnosis of breast cancer to their mothers' knowledge and behaviours

Giriş ve Amaç: Meme kanseri, dünyada ve Türkiye'de kadınlar arasında en sık görülen ve tüm kanser ölümlerinin yaklaşık %15'ini oluşturan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Günümüzde uygulanan kanser taramaları, uygulanması kolay, maliyet etkin, mortalite ve morbidite oranlarını azaltmada ektili yöntemlerdir. Ancak kadınların meme kanseri hakkındaki bilgi düzeylerinin yetersizliği, kanser erken tanı yöntemlerini uygulamalarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışma ile hemşirelik öğrencilerine verilen meme kanserinin erken tanısına yönelik eğitimin annelerinin bilgi ve davranışlarına etkisini saptamak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Tek grup ön test-son test tasarımında eğitim müdahalesi çalışması olan bu araştırma Mayıs 2019-Eylül 2021 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırma evrenini, Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü'nde 2019–2020 yılında öğrenim gören, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin anneleri oluşturmuştur (N=325). Örneklem büyüklüğü %95 güç ile bağımlı iki örnek düzeninde hesaplanmış ve toplamda 132 anne araştırmaya katılmıştır. Öğrenciler verileri anneleri ile yüz yüze görüşerek toplamıştır. Eğitimlerde araştırmacı tarafından hazırlanan eğitim rehberi, Sağlık Bakanlığının eğitim materyalleri ve video filmi kullanılmıştır. Eğitimin etkinliğini değerlendirmek için öğrenciler annelerine eğitim öncesi ön test ve eğitim verdikten dört hafta sonra son test uygulamıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri; bilgi düzeyi ve erken tanı davranışlarıdır. Veri analizleri birinci ve ikinci uygulamada eşleştirilen 122 anne ile sayı-yüzde dağılımları, Wilcoxon, Mcnemar ve ki – kare testleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir (katılım oranı=%92.42). Sonuçlar %95 güven aralığında p<0.05 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Annelerin %45.1'i eğitim öncesi kendi kendine meme muayenesi (KKMM) yapıyorken eğitim sonrası %88.5'inin KKMM yaptığı, eğitim öncesi %41.8'i klinik meme muayenesi (KMM) yaptırıyorken eğitim sonrası %47.5'inin yaptırdığı ve eğitim öncesi %49.2'si mamografi çektiriyorken eğitim sonrası %52.5'inin çektirdiği görülmüştür. Annelerin eğitim öncesi bilgi puan ortalamalarının 11.50±3.035 eğitim sonrası ise 15.99±2.465 olduğu saptanmıştır. Annelerin eğitim öncesi ve sonrası bilgi puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark saptanmıştır (Z= -9.041, p<0.001). Sonuç: Annelerin eğitim sonrası meme kanseri taramalarına katılım oranlarında artış olduğu görülmüştür. Eğitim öncesi ve sonrasında bilgi puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır. Bu nedenle; hemşirelik öğrencilerinin annelerine meme kanseri erken tanısına yönelik eğitim vermesi, annelerinin meme kanseri hakkında bilgi ve davranış kazanmasında etkilidir.Introduction and Aim: Breast cancer is an important public health problem, which is the most common among women in the world and in Turkey, and accounts for approximately 15% of all cancer deaths. Cancer screenings applied today are easy to apply, cost-effective, effective methods in reducing mortality and morbidity rates. However, the inadequacy of women's knowledge about breast cancer negatively affects their practice of cancer early diagnosis methods. The aim of this research was to determine the effect of education for early diagnosis of breast cancer given to nursing students on the knowledge and behavior of their mothers. Materials and Methods: It is an educational intervention research in a single-group pretest-posttest design conducted between May 2019 and September 2021. The research population consisted of the mothers of the third and fourth grade students studying at Bursa Uludağ University Faculty of Health Sciences Nursing Department in 2019-2020 (N=325). The sample size was calculated in two dependent samples with 95% power and a total of 132 mothers participated in the research. The students collected the data through face-to-face interviews with their mothers. In the trainings, the training guide prepared by the researcher, the training materials of the Ministry of Health and the video film were used. In order to evaluate the effectiveness of the education, the students administered the pre-test to their mothers before the education and the post-test four weeks after the education. Dependent variables of the research; knowledge level and early diagnosis behaviors. Data analyzes were performed with 122 mothers matched in the first and second tests, using number-percentage distributions, Wilcoxon, Mcnemar, and chi-square tests (participation rate = 92.42%). The results were evaluated at a significance level of p<0.05 at 95% confidence interval. Results: It was determined that while 45.1% of the mothers were doing breast self-examination before training, 88.5% of them did BSE after training, 41.8% had clinical breast examination before training, while 47.5% had it done after training. While 49.2% of the mothers had mammography before the training, it was observed that 52.5% of the mothers had it after the training. It was determined that the mean knowledge score of the mothers before the training was 11.50±3.035 and 15.99±2.465 after the training. A significant difference was found between the mothers' mean knowledge scores before and after training (Z= -9.041, p