Spatial Analysis of Factors Affecting Air Pollution in Konya Province

Yüksek Lisans TeziGelişen teknolojiye bağlı olarak beraberinde artan endüstriyelleşme, yapılan plansız ve çarpık kentleşme, sürekli artan nüfus oranı, doğal kaynakların giderek azalması ve insanların duyarsızlığı sonucu çevre kirliliği günümüzde önemli bir sorun haline gelmiştir. Toprak, su ve hava da meydana gelen bu kirlilikler giderek artmış daha farklı boyutlara ulaşmıştır. Hava kirliliği ise bu kirliliklerin en başında gelmektedir. Özellikle yoğun sanayi, trafik ve yerleşimin olduğu alanlarda hava kirliliği daha da artmaktadır. Bu noktalarda yaşanan kirlilik, hava kalitesini azaltmakta, ekosistemin dengesini bozmakta ve sonuç olarak çeşitli sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve haritalar, farklı konulara ilişkin mekânsal verilerin işlenmesi, modellenmesi, analizi ve haritalandırılarak görselleştirilmesi için imkân sağladığından çevresel problemlerin azaltılmasına yönelik stratejiler geliştirilmesinde oldukça yararlıdırlar. CBS; hava kalitesinin konum ve zamana bağlı olarak analizinin yapılmasında, hava kirleticilerine ilişkin parametreleri tespit ederek kirlilik dağılım haritalarının oluşturulmasında kullanılmaktadır. Bu çalışma Konya ili mücavir alan sınırları içinde yapılmıştır Hava kirliliğine neden olan SO2, PM10, CO, NO2 ve O3 kirleticilerinin 2019-2020 yılları için mekânsal analizi yapılmıştır. Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ait, Konya bölgesi Ulusal Hava kalitesi İzleme Ağı istasyonlarından alınan veriler IDW enterpolasyon yöntemi uygulanarak hava kirliliği tematik haritaları üretilmiş, elde edilen sonuçlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği sınır değerleri baz alınarak harita ve grafiklerle incelenmiştir.Environmental pollution has become an important problem today as a result of increasing industrialization due to developing technology, unplanned and unplanned urbanization, constantly increasing population rate, decreasing natural resources and insensitivity of people. More dimensions have been reached about these pollutions that occur in soil, water and air. Especially in areas with heavy industry, traffic and settlement, air pollution is increasing. Pollution experienced at these points reduces the air quality, disrupts the balance of the ecosystem and consequently causes various health problems. Geographic Information Systems (GIS) and maps are very useful in developing strategies to reduce environmental problems, as they allow for the processing, modeling, analysis and visualization of spatial data on different subjects. GIS is used to analyze air quality based on location and time, and to create pollution distribution maps by determining parameters related to air pollutants. In this study, spatial analysis of SO2, PM10, CO, NO2 and O3 pollutants that cause air pollution was carried out for the years 2019-2020 within the borders of the adjacent area of Konya. In this context, air pollution thematic maps were produced by applying IDW interpolation method from the data obtained from the Konya region National Air Quality Monitoring Network Stations belonging to the Ministry of Environment and Urbanization were examined with maps and graphics based on limit values