Status of Executive Public Administrators in Presidential Government System (Regulation, Appointment And Supervision): Spoil and Merit System

Doktora TeziHangi hükümet sistemi ile yönetilirse yönetilsin devlet yapılanmasının olduğu her toplulukta üst düzey kamu yöneticilerinin seçilme, eğitilme, atanma ve denetlenmeleri çok önemli olmuştur. Çünkü siyasetçilerin çıkardıkları kanunların, belirledikleri genel politika ve programların uygulanmaları bu yöneticiler eliyle yapılmaktadır. Ayrıca üst düzey kamu yöneticileri kanun tasarılarının gereklilik ve ön hazırlıklarında da önemli görevler üstlenip uygulama aşamasında önemli kararlar almakta ve gerektiğinde bir takım kurallar koyabilmektedirler. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan bu zamana üst düzey kamu yöneticilerinin statüleri ve siyasetle olan ilişkileri, tabi olacakları kanun ve mevzuatlar sürekli gündem konusu olmuştur ancak parlamenter hükümet sisteminin uygulandığı dönemde açık ve net bir mevzuat ve uygulama ortaya konulamamıştır. Bir takım girişimler olsa da başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bu çalışmada yaklaşık yüz yıldır uygulanmakta olan parlamenter hükümet sisteminin terkedilerek kendine has farklılıkları ile bir tür başkanlık sistemi olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile yaşanan köklü yapısal değişikliklerin üst düzey kamu yöneticilerinin statülerine (düzenleme, atanma ve denetleme) yansıması ele alınmaktadır. Bu çalışmada eski ve yeni sistemdeki üst düzey kamu yöneticilerinin statülerini karşılaştırırken geçmişten günümüze farklı hükümet sistemlerinde prototip olarak kabul edilen Birleşik Krallık Parlamenter Sistemi, ABD Başkanlık Sistemi ve Fransa Yarı-Başkanlık Sistemindeki statüleri de göz önünde bulundurulmaktadır. Bu karşılaştırma liyakat ve kayırmacılık sistemleri çerçevesinde ele alınarak üst düzey kamu yöneticileri için getirilen yeni mevzuat ve uygulamaların içinde barındırdığı liyakat ve kayırmacılık unsurları ve eksiklikleri tespit edilmeye çalışılmaktadır.Regardless of the government system, it has been very important that senior public administrators are selected, trained, appointed and supervised in every community where there is a state structure. Because the implementation of the laws enacted by the politicians and the general policies and programs they have determined are carried out by these administrators. In addition, senior public administrators undertake important tasks in the necessity and preliminary preparation of draft laws, take important decisions during the implementation phase, and can set some rules when necessary. Since the establishment of the Republic of Turkey, the status of senior public administrators and their relations with politics, the laws and regulations to which they will be subject have always been the subject of the agenda, but during the implementation of the parliamentary government system, a clear legislation and practice could not be put forward. Although some attempts were made, they were unsuccessful. In this study, the reflection of the radical structural changes experienced with the Presidential Government System, which is a kind of presidential system with its unique differences, by abandoning the parliamentary government system that has been in practice for nearly a century, on the status (regulation, appointment, and supervision) of senior public administrators are discussed. In this study, while comparing the status of senior public administrators in the old and new systems, their status in the UK Parliamentary System, the USA Presidential System, and the French Semi-Presidential System, which are considered as prototypes in different government systems from past to present, are also considered. By considering this comparison within the framework of Spoils and Merit System, it is tried to determine the spoils and merit elements and deficiencies in the new legislation and practices introduced for senior public administrators