Samspil 46. gr. stjórnarskrárinnar og 70. gr. stjórnarskrárinnar

Þann 25. september 2021 fóru fram Alþingiskosningar. Þegar úrslit kosninganna virtust vera ljós, var ákvörðun tekin um endurtalningu í Norðvesturkjördæmi. Sú endurtalning varð til þess að fimm frambjóðendur sem höfðu náð kjöri samkvæmt fyrri talningu, misstu tilkall sitt til þingsætanna og var þeim úthlutað til annarra frambjóðenda. Leitt hefur verið í ljós að ágallar voru á framkvæmd kosninganna í Norðvesturkjördæmi. Var um að ræða ágalla á viðbrögðum yfirkjörstjórnar í aðdraganda endurtalningar auk ágalla á vörslu kjörgagna. Var það niðurstaða meirihluta kjörbréfanefndar að annmarkarnir væru ekki þess eðlis að þeir hefðu haft áhrif á niðurstöðu kosninganna. Var sú niðurstaða kjörbréfanefndar lögð fyrir Alþingi þann 25. nóvember 2021.Meiri hluti Alþingis komst að sömu niðurstöðu og kjörbréfanefndin og kaus með staðfestingu kjörbréfanna sem landskjörstjórn hafði gefið út. Voru þeir frambjóðendur sem misstu sæti sitt á þingi og þingflokkarnir sem þeir tilheyrðu ekki sáttir með niðurstöðuna þar sem þau töldu að annmarkarnir á viðbrögðum yfirkjörstjórnar í aðdraganda endurtalningar og ágallar á vörslu kjörgagnanna hefðu verið þess eðlis að ógilda ætti kosningarnar og kjósa bæri aftur í Norðvesturkjördæmi. Í þessari ritgerð verður fjallað um samspil 46. gr. stjórnarskrárinnar og 70. gr. stjórnarskrárinnar. Í 46. gr. stjskr. er kveðið á um rétt Alþingis til að úrskurða um gildi kosninga. Hefur almennt verið talið að Alþingi hafi heimild til að úrskurða um hvort þau atriði sem kosningu varða hafi verið lögmæt. Í 70. gr. stjskr. er kveðið á um að allir hafa rétt á því að fá úrlausn um réttindi sín og skyldur fyrir óháðum og óhlutdrægum dómstóli. Er því 46. gr. stjskr. undantekning á 70. gr. stjskr