Hjólakraftur : virkniúrræði fyrir börn og unglinga : heimildamynd

Þessi greinargerð segir frá meistaraverkefni mínu í tómstunda- og félagsmálafræði í Háskóla Íslands. Meistaraverkefnið samanstendur af heimildamynd um starfsemi Hjólakrafts og þessari greinargerð. Hjólakraftur er virkniúrræði í þágu barna og unglinga sem þurfa aðstoð við ýmsa þætti tilverunnar, svo sem samskipti, hegðun og hreyfingu. Tilgangur þessa verkefnis er að varpa ljósi á starfsemi Hjólakrafts, þá hugmyndafræði sem hún byggir á og gildi starfseminnar fyrir þátttakendur. Markmið verkefnis er að skoða hvernig hjólakraftur nýtist sem almennur og sértækur stuðningur til að auka virkni og vellíðan barna og unglinga. Rannsóknarspurningin sem höfð var að leiðarljósi í þessari vinnu er: Hvernig er Hjólakraftur nýttur sem úrræði til að auka virkni og vellíðan barna og ungmenna? Verkefnið er þannig upp byggt að í greinargerðinni er inngangur að verkefninu, fræðilegar undirstöður, aðferðafræði og að lokum umræða og lokaorð. Í inngangi er rakin starfsemi Hjólakrafts og færður rökstuðningur fyrir því af hverju ég taldi mikilvægt að draga hana betur fram en gert hefur verið. Í kaflanum um fræðilegar undirstöður fjalla ég um helstu kenningar í tengslum við meðferðaúrræði og hópastarf sem varpa ljósi á starfsemi Hjólakrafts. Vinna við þetta verkefni byggir á eigindlegri aðferðafræði þar sem rannsakandi skoðar starfsemi sem hann hefur sjálfur verið þátttakandi í, þar sem reynt var að fanga reynslu og upplifun þátttakenda. Gögnin sem safnað var fyrir þetta verkefni voru myndbandsupptökur af ferðum Hjólakrafts kringum landið og viðtöl við einstaklinga sem hafa með mismunandi hætti komið að og upplifað starfsemi Hjólakrafts. Niðurstöður þessa verkefnis eru í formi heimildarmyndar um starfsemi Hjólakrafts. Í henni fylgjumst við með um 100 ungmennum hjóla umhverfis Ísland ásamt 30 starfsmönnum, en Hjólakraftur hefur staðið fyrir mörgum slíkum ferðum í samstarfi við Cyclothon hjólreiðakeppnina. Í myndinni er leitast við að fanga þá stemningu sem á sér stað í þessum ferðum. Í henni eru einnig dregin fram sjónarhorn aðstandenda barna og ungmenna sem tekið hafa þátt í þessari starfsemi sem og fagfólks um áhrif þessarar starfsemi á þátttakendur. Að auki er dregin fram sýn stofnanda Hjólakrafts á þessa starfsemi og möguleikana sem hann telur í henni felast, sem og sjónarmið mín sjálfs sem starfsmanns. Niðurstöðurnar varpa ljósi á hvaða áhrif virkniúrræði á borð við Hjólakraft getur haft á þátttakendur hvað samskipti, sjálfsmynd, sjálfstraust og hegðun varðar. Þessi áhrif koma sýnilega fram í heimildarmyndinni og einnig í viðtölum við foreldra.This written report is about my Master’s project in Leisure and social studies at the University of Iceland. It consists of a documentary about the community of Hjólakraftur and this written report. Hjólakraftur is a movement therapy organization benefitting children and adolescents who need support with various aspects of their daily life, such as interpersonal relationships, behavioral guidance and physical exercise. The purpose of this project is to illuminate what Hjólakraftur involves, the ideology on which it is based and the value of the activities for participants. The goal of the project is to examine how Hjólakraftur is used as general and specific support to increase the activities and well-being of children and adolescents. The research question guiding this work is: How is Hjólakraftur utilized as aresource to increase the activity and well-being of children and adolescents? This written report includes an introduction to the project, theoretical foundations and methodology. In the introduction I review Hjólakraftur’s activities and provide an arguments for why I considered it important to highlight them. The chapter on theoretical foundations covers the main theories in connection with behavioral therapy and group work that can help to understand the impact of Hjólakraftur´s activities. Work on this project is based on the methodology of qualitative research, where the researcher tries to capture the experiences of particants participating in Hjólakraftur and their affects to participants well-being and participation in society. The data collected for this project were video recordings of Hjólakraftur's travels around the country and interviews with individuals who have been involved in Hjólakraftur's work in various capacities or who have experienced Hjólakraftur's work through their child or their own participation in Hjólakraftur. The results of this project are in the form of a documentary film about the work of Hjólakraftur. In this documentary, we follow approximately 100 young people cycling around Iceland along with 30 employees of Hjólakraftur. The organization has been responsible for many such trips in collaboration with the Cyclothon cycling competition. In the documentary I seek to capture the atmosphere during those trips and to present the various perspectives of families of the children and young people who have taken part in these activities. The film also presents the perspectives of the professionals on the impact of this work on the participants. In addition, the vision of the founder of Hjólakraftur is presented as well as my own as a participating staff member. The conclusions shed a light on the effects that movement therapy, such as what Hjólakraftur offers, can have on participants in terms of interpersonal relationships, self-image, selfconfidence and behavior. This effect is evident in the documentary and also in the interviews with the parents