Stigma in the Icelandic healthcare system : do people with mental disorders experience prejudice and discrimination when seeking physical healthcare?

Little research exists on how people with mental disorders (PWMI) experience the somatic healthcare system but a few qualitative studies have found evidence that they experience various forms of stigmatization in healthcare. The present study examined the experiences of PWMI in the Icelandic healthcare system when they seek help for a physical ailment. It was hypothesised that levels of stigmatization would increase as the number of mental disorders increased, and that stigmatization would lead to avoidance or delay of further help-seeking. Participants, 169 PWMI, answered an online questionnaire about their experiences of the healthcare system. Experiences of stigmatization were common, with participants reporting feeling they were disbelieved and discriminated against due to their mental illness, as well as high levels of diagnostic overshadowing, with 51,8% saying healthcare workers often blame their mental illness for physical symptoms. There was a significant difference in levels of stigmatization depending on the number of disorders (p = 0,008), with stigmatization increasing as the number of disorders increased. Avoidance and delay of help-seeking also increased with the number of mental disorders. Results indicate that PWMI experience a considerable amount of stigmatization in the somatic healthcare system and that higher levels of stigmatization are associated with more avoidance or delay of further help-seeking. Keywords: Mental illness stigma, stigmatization in healthcare, healthcare avoidanceFáar rannsóknir hafa verið gerðar um hvernig fólk með geðraskanir (FMG) upplifir sómatíska heilbrigðiskerfið en niðurstöður nokkurra eigindlegra rannsókna gefa til kynna að það upplifi ýmsar gerðir stimplunar í heilbrigðiskerfinu. Þessi rannsókn rannsakaði upplifanir FMG á íslenska heilbrigðiskerfinu þegar það leitar sér læknishjálpar vegna líkamlegra kvilla. Settar voru fram tilgátur um að stimplun myndi aukast með fjölda geðraskana og að því meiri stimplun sem fólk upplifði, því líklegra væri það til að forðast eða fresta því að leita sér frekari læknisaðstoðar. Þátttakendur, 169 manns með geðraskanir, svöruðu spurningalista um upplifanir þeirra á heilbrigðiskerfinu. Stimplunarupplifanir voru algengar þar sem fólk lýsti því meðal annars að vera mismunað og ekki trúað sem og að „diagnostic overshadowing“ var algengt, þar sem 51,8% þátttakenda sögðu heilbrigðisstarfsfólk oft kenna geðröskun þeirra um líkamleg einkenni. Það var marktækur munur á magni stimplunar eftir fjölda geðraskana (p = 0,008), þar sem að stimplun jókst með auknum fjölda geðraskana. Tilhneigning til forðunar og frestun á að sækja sér heilbrigðisþjónustu varð einnig algengari með fjölda geðraskana. Niðurstöður gefa til kynna að FMG upplifi töluvert magn af stimplun í sómatíska heilbrigðiskerfinu og að aukin stimplun leiði til aukinna líka á að fresta eða forðast frekari læknisaðstoð. Lykilorð: Fordómar, stimplun í heilbrigðiskerfinu, forðun á heilbrigðisþjónust