Samfélagsleg áhrif breyttra miðlunarhátta : tilviksrannsókn á viðtali við Vítalíu Lazarevu í hlaðvarpsþættinum Eigin konur

Breytingar á fjölmiðlamarkaði og nýir miðlar hafa orðið til þess að upplýsingar eru aðgengilegri en nokkru sinni fyrr. Í kjölfar nýrra miðlunarhátta hefur fjölmiðlun og upplýsingaöflun breyst til muna. Hlaðvörp eru meðal þeirra nýjunga sem sprottið hafa upp á síðustu áratugum. Þáttastjórnendur þeirra hafa nú vettvang til að miðla upplýsingum og fara oft óhefðbundnari leiðir í efnistökum sínum heldur en meginstraums-fjölmiðlar. Hlaðvarpið Eigin konur hefur til að mynda veitt þolendum ofbeldis vettvang til að segja sögu sína. Í einum þáttanna tekur þáttastjórnandi viðtal við Vítalíu Lazarevu. Í þættinum, sem vakti mikla athygli snemma árs 2022, greindi Vítalía frá meintum kynferðisbrotum gegn sér af hálfu þjóðþekktra einstaklinga. Í efnistökum ritgerðarinnar er lögð áhersla á samfélagslegar breytingar í kjölfar nýrra miðlunarhátta. Þá er einnig greint frá niðurstöðum tilviksrannsóknar, þar sem mál Vítalíu er krufið með tilliti til þeirra áhrifa sem það hafði á samfélagið. Markmið rannsóknarinnar er að varpa ljósi á þau áhrif sem stafræn miðlun getur haft á hin ýmsu mál, þá sérstaklega kynferðisbrotamál. Niðurstöður rannsóknarinnar gefa til kynna að áhrif nýmiðlunar spili þátt í þeim breytingum sem hafa orðið á samfélagslegum viðbrögðum og orðræðu um kynferðisbrot á síðustu árum. Einnig er farið yfir mál Vítalíu, umfjöllun fjölmiðla og hvernig hlaðvarpsþátturinn kallast á við kenningar fjölmiðlafræðinnar. Þær kenningar sem byggt er á í ritgerðinni eru Two-step flow kenningin, 5W líkan Harold Lasswell og innrömmun fjölmiðla. Þrátt fyrir að þær kenningar hafi verið settar fram fyrir tíma samfélagsmiðla þá er ljóst að hægt er að yfirfæra þær á miðlunarhætti nútímans. Þá má sjá hvernig samspil nýrrar miðlunar og vilji til breytinga hefur orðið til þess að viðhorf fólks gagnvart hinum ýmsu samfélagsmálum hefur breyst.New media and changes within the media landscape have made information more accessible than ever before. Information gathering and distribution has changed in the wake of new media. Podcasts are amongst the new media platforms that have gained popularity in the last decades. Podcast hosts now have a platform to distribute information in a more untraditional way than the mainstream media. The Icelandic podcast Eigin konur has risen as a platform for victims of violence to tell their story. In the beginning of 2022 Eigin konur released an episode that gained a lot of attention. The episode featured an exclusive interview with a young woman named Vítalía Lazareva. In the interview Vítalía described alleged sexual offences that she had endured by nationally known men. Social changes due to new media is the focal point of this thesis. This thesis also presents the results of a case study in which the issue of the podcast episode from Eigin konur is examined in terms of what impact it had on Icelandic society. The objective of the case study is to cast a light on the impact that new media has on different cases, especially in sexual assault cases. The results indicate that new media plays a role in the changes of social reactions and discussion around sexual assault cases that have been happening in recent years. This thesis also includes a thorough review of Vítalía’s case, media coverage on the case and how the episode compares to theories in media studies. The theories presented in the thesis are the Two-step flow theory, Harold Lasswell’s 5W model and framing. It is apparent that these theories are relevant today despite the fact that they were presented before the time of social media. The interplay of new media and awakening of conversations about sexual assault cases have lead to changes in people's perspectives on different social issues